Author: The Everest Post

कञ्चनपुर  : कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका–३, मालिकार्जुन टोलमा रहेको विपिन जोशीको घरमा पुग्दा सोमबार अपराह्न च्यानल गेटमा ताल्चा लागेको थियो । गेटछेउमै विपिनकी ठूलीआमा नन्दा जोशी बसेकी थिइन् । उनी विपिनका बुबा महानन्दलाई भेट्न आएकी थिइन् । महानन्द भने बिहानै घरमा ताल्चा लगाएर भीमदत्त नगरपालिका–१ बारकुन्डामा आफन्तको घर गएका थिए ।

फलफूलका पोकासहित च्यानल गेट नजिकै बसेकी ठूलीआमालाई लैजान विपिनका दाइ (ठूलोबुबाका छोरा) किशोर जोशी घरमा पुगे । उनको मोबाइलमा एकपछि अर्को गरी लगातार फोन आइरहेको थियो । आफन्तदेखि सञ्चारकर्मी सबैले विपिनको अवस्थाबारे जानकारी खोजिरहेका थिए ।

घरमा पुग्ने अधिकांशले विपिनका बुबा महानन्दलाई खोजिरहेका थिए । किशोरले काका श्राद्धमा गएको र अहिले धेरै कुरा गर्दा अप्ठेरो हुने भनिरहेका थिए । बिहान भएको फोनबारे पनि उनले काकालाई जानकारी नगराएको बताए । महानन्दसँग भेट्न खोज्ने सञ्चारकर्मीलाई पनि किशोरले अप्ठेरो हुने भन्दै टारिरहेका थिए ।

इजरायल र हमासबीच युद्धविरामको समाचार सुन्नेबित्तिकै विपिनका बुबा महानन्द निकै उत्साहित देखिन्थे । युद्धविरामसँगै बन्दीहरू रिहाइ हुने खबर सुनेदेखि निकै आशावादी रहेका उनी छोरालाई देख्न पाउनेमा आशावादी थिए । ‘यो दुई वर्षमा हाम्रा लागि एक/एक पल निकै संघर्षपूर्ण रह्यो,’ दुई दिनअघि महानन्दले भनेका थिए, ‘हामीले एक/एक दिन गन्ती गरेका छौं, त्यो निकै पीडादायी छ ।’

उनी सोमबार छोराको रिहाइ हुने दिनको व्यग्र प्रतीक्षामा थिए । तर सोमबार जब बन्दी रिहाइको समय आयो, बिहानसम्म हमासले रिहाइ गर्ने २० जनामा विपिनको नाम परेन । यसले जोशी परिवारमा अन्योल बढ्यो । साँझपख विपिनको शव हस्तान्तरण गर्न लागिएको जानकारी घरमा आयो । त्यतिबेला भने सबै आशा सकियो । जोशी परिवारको दुई वर्षदेखिको प्रतीक्षा पीडादायी बनेर आयो ।

‘अब त पत्याउनै पर्‍यो, हाम्रो भाग्यमा यस्तै लेखेको रहेछ,’ किशोरले भने, ‘साँझपख इजरायलबाटै फोन आएको थियो, त्यही बेला शव हस्तान्तरण भइरहेको र त्यसमा विपिनको नाम पनि रहेको छ भन्ने खबर आएको छ ।’ अहिले विपिनको घरमा आफन्तहरू आउन थालेका छन् । बुबा महानन्द भने अहिले कसैसँग पनि कुरा गर्न सकिरहेका छैनन् ।

यसअघि सोमबार बिहान इजरायली सेनाका प्रतिनिधिले किशोरसँगै अमेरिकामा रहेकी विपिनकी बहिनी पुष्पा र इजरायलका लागि नेपाली राजदूत धनप्रसाद पण्डितसँग पनि भिडियो कलमा कुरा गरेका थिए । त्यतिबेला भने रिहाइ हुने नामावलीमा विपिनको नाम नभएको जानकारी गराएको किशोरले बताए ।

‘यसरी विगतमा पनि भिडियो कलमार्फत कुरा हुने गरेको थियो,’ जोशीले भने, ‘आज पनि त्यसरी नै कुरा भएको हो, विगतमा पनि इजरायली प्रधानमन्त्रीको सचिवालयबाट बन्दीसम्बन्धी मामिला हेर्ने कर्मचारी र सेनाका प्रतिनिधिले फोन गरेका थिए ।’

‘यत्तिका दिनसम्म विपिन आउँछ भन्ने आशामै थियौं, अहिले आएर यस्तो खबर आयो,’ विपिनकी छिमेकीसमेत रहेकी भीमदत्त नगरपालिका–३ की वडा सदस्य मीना ठगुन्नाले भनिन्, ‘उनको परिवार मात्रै होइन, हामीलाई पनि अत्यन्तै पीडा भइरहेको छ ।’ उनले विपिनलाई सानैदेखि चिन्थिन् । सानैदेखि साहसी र केही गर्छु भन्ने एक खालको आँट विपिनमा देखेको उनले बताइन् । सोमबार दिनभरि घरबाहिर रहेका विपिनका बुबा महानन्द पनि घरमा आएका छन् ।

 धनगढी । चाडपर्व, पोशाक र महँगी भत्ता नपाएपछि धनगढीको सेती प्रादेशिक अस्पतालका करार सेवाका कर्मचारीहरू आन्दोलनमा उत्रिएका छन् । करारमा कार्यरत १५० भन्दा बढी कर्मचारीले विगत वर्षहरूमा जस्तै यस वर्ष भत्ता नपाएको भन्दै हिजो सामाजिक विकास मन्त्रालयको मूल गेटमा प्रदर्शन गरेका हुन ।

कर्मचारीहरूले असोज ६ गतेदेखि नै भत्ता भुक्तानीका लागि माग गर्दै आएका थिए । तर, अस्पताल र मन्त्रालय बिचको जिम्मेवारी स्पष्ट नभएकाले समस्या उत्पन्न भएको अस्पतालले जनाएको छ ।  सेती प्रादेशिक अस्पतालका मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्ट डा. हेमराज पाण्डेले करार सेवाका कर्मचारीलाई भत्ता दिन समस्या उत्पन्न भएको स्पष्ट पार्दै भने, ‘मन्त्रालयले १२ महिनाको तलब बाहेक छुट्टै भत्ता रकम उपलब्ध गराएन । महालेखा परीक्षकको प्रतिवेदनमा पनि करार सम्झौतामा भत्ता उल्लेख नभएकाले अस्पतालको कोषबाट वितरण गर्न नपाइने भनेको छ ।’

उनका अनुसार, अस्पताल प्रशासनमा कर्मचारीहरूको मागप्रति नीतिगत प्रष्टता नहुँदा भत्ता वितरणमा समस्या शिजृना भएको हो । सोमबार दिउसो भत्ता भुक्तानीको माग गर्दै कर्मचारीहरूले मन्त्रालयमा ध्यानाकर्षण पत्रसमेत बुझाएका छन् । यता अस्पताल प्रशासनले पनि मन्त्रालयले करार सेवाका कर्मचारीलाई नियुक्त गरेकाले भत्ता सम्बन्धी समस्या पनि मन्त्रालय नै सुल्झाउनु पर्ने बताएको छ ।

आन्दोलनरत कर्मचारीहरूले अस्पतालको सेवा भने अवरुद्ध गरेका छैनन् । ड्युटी बाहेकको समयमा आफूहरू प्रदर्शन गर्न गएको कर्मचारीहरूले बताएका छन् ।यद्यपि माग सम्बोधन नभए आगामी दिनमा सेवा नै ठप्प पार्ने चेतावनी उनीहरूले दिएका छन् । मेडिकल सुपरिन्टेन्डेन्ट डा, पाण्डेले  पनि करार कर्मचारीहरूले माग सम्बोधन गराउन सेवा अवरुद्ध नगरेको बताए । ‘सेवा अवरुद्ध गर्ने भए प्रशासनलाई जानकारी गराउन भनेका छौ । तर उहाँहरू आफ्नो ड्युटी पुरा गरिरहनु भएको छ ।’ उनले कर्मचारीका माग पुरा हुनु पर्ने बताए ।

अस्पताल प्रशासनले यही विषयमा एक महिना अघि मन्त्रालयलाई पत्र पठाएको थियो । तर समस्या समाधान भएन । अर्को पत्र हिजो पनि पठाएको अस्पतालले जनाएको छ । यता सामाजिक विकास मन्त्रालयले पनि कर्मचारी मागप्रति मन्त्रालय सकारात्मक रहेको जनाएको छ ।

मन्त्रालय सूचना अधिकारी जयदेव महराले करार कर्मचारी माग छिटै पुरा हुने बताए । ‘कार्यविधि बनिसकेको छ । त्यो अनुसार अर्थ मन्त्रालयबाट बजेट माग गरेर कर्मचारीका माग पुरा गर्छौ । मन्त्री ज्यु बाहिर हुनुहुन्छ । केही दिन लाग्न सक्छ ।’

खेमराज उपाध्याय
धनगढी, २८ असोज ।

अन्ततः ७३८ औं दिनमा ईजरायलबाट आएको खवरले नेपालीहरुलाई निराश बनायो । हमासद्धारा ७ अक्टोबर २०२३ मा ईजरायलको सीमाबाट अपहरित विपिन जोशी जीवित नरहेको खवरले संसारभरीका नेपालीहरुलाई स्तब्ध बनाएको छ ।

हमासका तर्फबाट ईजरायली सरकारलाई विपिन जोशीको अवस्थाका बारेमा दिईएको जानकारी पत्याउनु बाहेक अर्को बिकल्प परिवारजनसंग छैन् ।विपिनको अपहरणका ७३७ दिनका हरेक पल बुवा महानन्द, आमा पद्मा र बहिनी पुष्पाले छटपटीमा बिताए । विपिनको सकुशल रिहाइका लागि भाकल गरे । सरकारसंग अनुनय गरे । हमाससंग बिन्ति बिसाए । आमा पद्मा र बहिनी पुष्पा ईजरायल पुगिन्, त्यहीबाट पनि विपिनको सकुशल रिहाईका लागि पहल गरिदिन अन्तर्राष्ट्रिय जगतसंग आग्रह गरिन् ।

हमासलाई विपिनको रिहाईका लागि थप दवाव दिन आमा पद्मा र बहिनी पुष्पा संयुक्त राष्ट्रको महासभामा भाग लिन अमेरिका पुगिन् ।

विपिनको अवस्थालाई लिएर बेलाबेलामा आउने नकारात्मक खवरले उनीहरु हतोत्साही हुन्थे । र, फेरि केही दिनमै आउने सकारात्मक खवरले उनीहरु उत्साही हुन्थे ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको पहलमा हमास र ईजरायल सरकारबीच युद्धबिराम भएपछि विपिन फर्किने आशा बलियो भयो । परिवारजन उनी फर्किनेमा आशावादी भए ।

अपहरण गरेयता हमासले विपिनको अवस्था सार्वजनिक गरेको थिएन् । चार दिन अघि विपिनको एउटा भिडिओ सन्देश सार्वजनिक भयो । जुन भिडिओ हमासको नियन्त्रणमा गाजामा रहेका बेला विपिन अपहरण भएको एक महिनापछि (नोभेम्बर २०२३) लिईएको थियो । त्यो भिडिओ सार्वजनिक भएपछि विपिन जीवित रहेको अनुमानमा बल पुग्यो ।

त्यसपछि हमासका तर्फबाट अपहरित ४८ जनाको तस्वीर सार्वजनिक भयो । जसमा विपिनको समेत तस्वीर थियो । यद्दपि त्यसमा मृत व्यक्तिहरुको समेत तस्वीर समावेश थियो । यसैबीच केही अन्तर्राष्ट्रिय मिडियाहरुले विपिन जीवित नरहेको समाचार प्रकाशन गरे । र, त्यसलगत्तै केही भरपर्दा अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमले विपिन जीवित रहेको समाचार मात्र प्रकाशित गरेनन्, हमासद्धारा रिहा गर्न लागिएका २२ जनाको सूचिमा उनको नाम समेत समावेश गरे ।

जोशी परिवार र आम नेपालीका लागि यो अत्यन्त खुशीको खवर थियो । निराश र हताश परिवार जनमा यो खवर अप्रत्याशित तर अत्यन्त सुखद थियो ।

जव हमासद्धारा अपहरितहरु मुक्त हुदै गए । र, ती मुक्त भएकाहरुमा विपिन देखिएनन्, र त्यहीबीच हमासद्धारा विपिनका बारेमा जे जानकारी ईजरायल सरकारलाई दिईयो, त्यो खवरले परिवारजनलाई अत्यन्त निराश बनायो ।

अनेकौ आशंका र अड्कलका बीच विपिन जीवित हुनसक्ने परिवारजनको आशाको त्यान्द्रो चुडिएयो ।

दाईको रिहाईका लागि अमेरिकामा दवाव सृजना गरिरहेकी बहिनी पुष्पा, छोरा जीवित फर्किने आशामा ७३७ रात अनिदा बिताएका बुवा महानन्द र आमा पद्माले विपिन जीवित नरहेको खवर पत्याउनु बाहेक अर्को बिकल्प रहेन ।

जोशी परिवारको आशाको दियो निभ्यो । बुवाआमाले बुढेसकालको सहारा गुमाए । बहिनी पुष्पाले भरोसा, आड र आँट गुमाईन् ।
बुवा,आमा र बहिनीको ७३७ दिन लामो छटपटी, बेचैनी र अविचलित पर्खाईको दुःखद अन्त्य भएको छ ।

हो, विपिन जीवित रहेनन् । उनी फर्केर आउने छैनन् । सुदूरपश्चिम विश्व विद्यालयमा कृषि विज्ञान संकायको स्नातक तहमा अध्ययनका क्रममा ‘लर्न एण्ड अर्न’ को सपना बोकेर दुई वर्षअघि ईजरायल पुगेका विपिन हमासको आक्रमणमा मारिने ११ औं नेपाली विद्यार्थी भएका छन् । उनीसंगै रहेका १० जना हमासको आक्रमणमा मारिएका थिए । चार जना घाईते भए । दुई जना मात्र सकुशल नेपाल फर्किएका थिए । दुई वर्षदेखि विपिन जीवित फर्किने आशा  सोमवार निराशामा परिणत भयो ।

तर परिवारलाई अझै पत्याउन मुस्किल भईरहेको छ । परिवारजनमा अझै उनी जीवित फर्किने आशा छ ।

हुन त, यी ७३८ दिनमा नेपाल सरकार र नेपाली मिडियाले विपिनलाई कैयौ पटक मृत घोषित ग¥यो, कैयौं पटक जीवित बनायो । आधिकारिक निकायबाटै फैलाईएका यस्ता अफवाह र समाचारले परिवारजनलाई कति पीडा दियो होला, त्यसको हामी कल्पनासम्म गर्न सक्दैनौ ।

विपिन अपहरणमा परेयता परिवारजनका आँखामा आँशु थामिएका थिएनन् । सहनै नसक्ने पीडा र पत्याउनै नसिकने यो खवरले जोशी परिवार शोकाकुल छ ।

योबीचमा भ्यूज बटुल्ने नाममा मान्छेको संवदेना र आँशुको व्यापार गर्ने युट्युव र मिडियाहरुले समेत विपिनलाई समाचारको मसाला मात्र बनाए ।

अभिभावकीय भूमिका निर्वाह गर्नु पर्ने सरकार नै भरपर्दो सूचना संवाहक नबन्दा जोशी परिवारले भोगेको पीडा शब्दमा व्यक्त गर्न सकिदैन् ।

धनगढी। कञ्चनपुरमा रहेको विपिन जोशीका आफन्तले हमास समूहले आधिकारिक पुष्टि नगरेसम्म विपिन फर्कनेमा आफूहरु आशावादी रहेको बताएका छन् ।

इजरायली सेनाले विपिन जीवित रहेको प्रमाण फेला पार्न नसकेको नेपाली राजदूतावासलाई आज जानकारी गराए पनि आफन्तहरु भने त्यसमा विश्वस्त हुन सकेका छैनन् । सबै बन्धक रिहा नहुँदासम्म भाइलाई पर्खिरहने विपिनका दाजु ९ठुलो बुबाको छोरा० किशोर जोशीले बताए ।

“हामी निराश हुनुपर्ने ठाउँ छैन । भाइ फर्कन्छ भन्ने आशा छ” उनले भने, “हमासले केही कुरा भनेकै छैन । भाइको बारेमा हमासले भन्नुपर्छ । हमासले केही नभनेकाले आश मरेको छैन ।” सामाजिक सञ्जाल र सञ्चार माध्यममा थरी–थरीका कुरा सम्प्रेषण गरेर आफूहरुलाई विक्षिप्त बनाउने काम भइरहेको गुनासो आफन्तको छ ।

सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालय अन्तर्गतको टीकापुर कृषि क्याम्पसमा अन्तिम वर्षको परीक्षा दिएर लर्न एण्ड अर्न कार्यक्रम अन्तर्गत २०८० भदौ अन्तिम साता विपिनसहित ४९ जना विद्यार्थी इजरायल पुगेका थिए । हमास समूहले २०२३ अक्टोबर ७ मा इजरायलमा गरेको आक्रमणमा परेर १० नेपाली विद्यार्थीले ज्यान गुमाएका थिए । विपिनलाई भने हमासले बन्दी बनाएर लगेको थियो । उनी २०८० असोेज २० गतेदेखि परिवारको सम्पर्कमा छैनन् ।