काठमाडौं । यस वर्षको मनसुन नेपालको सुदूरपश्चिम प्रदेश, कर्णाली प्रदेश लगायत लुम्बिनी प्रदेशको पश्चिमी भू-भागको धेरै स्थानहरू र गण्डकी प्रदेशको पश्चिमी भूभागको थोरै स्थानहरूबाट बाहिरिएको छ।
मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले आज मनसुन बहिर्गमन बुलेटिन जारी गरेर उक्त जानकारी दिएको हो। मनसुनी वायु कमजोर हुँदै गइरहेको हुनाले नेपालको बाँकी भूभागबाट पनि केही दिनमा मनसुन बाहिरिने सम्भावना रहेको महाशाखाले जनाएको छ।
मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले नियमित रुपमा मनसुन बहिर्गमन प्रक्रियालाई अनुगमन गरिरहेको जनाएको छ।
काठमाडौं । लाङटाङमा ट्रेकिङ जाँदा अविरल वर्षाका कारण फसेका १२ जनालाई उद्धार गरी स्याफ्रुबेँसी ल्याइएको छ । आज मौसम खुलेपछि उनीहरूलाई उद्धार गरी स्याफ्रुबेँसी ल्याएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय प्रमुख डीएसपी हेमबहादुर शाहीले जानकारी दिए ।
१६ जनाको टोली घुम्न गएकोमा गत शनिबार चार जना बेरिङ खोलामा बेपत्ता भएका थिए भने, १२ जना फसेका थिए । उनीहरूलाई आज उद्धार गरिएको हो । बेपत्ताको खोजी कार्य जारी रहेको शाहीले जानकारी दिए ।
उनी सरकारले खराब मौसमबारे जानकारी दिँदा दिँदै पनि आफूखुसी ट्रेकिङमा गएको खुलेको छ ।
काठमाडौं । तिब्बततिरबाट सगरमाथा आरोहणका लागि गएका विभिन्न देशका सयौँ आरोही खराब मौसमका कारण फसेका छन् । चिनियाँ सरकारी मिडियाका अनुसार सगरमाथाको तिब्बततर्फको आधार शिविरमा क्याम्पिङ लगाएको ठाउँमा उनीहरू फसेका हुन् ।
३५० जना पर्वतारोहीको सुरक्षित उद्धार गरिएको छ भने दुई सय भन्दा धेरै व्यक्ति सम्पर्कमा आएको समाचारमा उल्लेख छ ।
करिब एक हजार आरोही फसेकोमा सयौँ सम्पर्कविहीन छन् । कर्मा घाँटीमा शुक्रवार रातिदेखि हिमपात भएकाले आरोही फसेका हुन् ।
काठमाडौँ : हाल देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव कायमै रहेको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभाग, मौसम पूर्वानुमान महाशाखका अनुसार कोशी, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा साधारणतया बदली रही बाँकी भागमा आंशिक बदली रहने छ ।
यसैगरी कोशी, बागमती, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका थोरै तथा बाँकी प्रदेशका पहाडी तथा तराई भू भागका स्थानमा मेघगर्जन/चट्याङसहित मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको छ ।
आज राती कोशी, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा साधारणतया बदली रही बाँकी भू भागमा आंशिक बदली रहने महाशाखाल जनाएको छ । कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी र तराईका भू–भागका थोरै स्थानहरूमा मेघगर्जन/चट्याङ सहित मध्यम वर्षाको सम्भावना रहेको छ ।
काठमाडौं । सोमबार पनि सुनको मूल्य बढेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार आइतबार तोलामा २ लाख ३० हजार ६०० रुपैयाँ कायम भएको छापावाल सुनको मूल्य सोमबार थप बढेर तोलामा २ लाख ३३ हजार १०० रुपैयाँ पुगेको हो ।
जुन मूल्य हालसम्मकै उच्च भएको महासंघले जनाएको छ । यस्तै चाँदीको मूल्य पनि बढेको छ । आइतबार तोलामा २ हजार ९३० रुपैयाँ कायम भएको चाँदीको मूल्य सोमबार थप बढेर तोलामा २ हजार ९६० रुपैयाँ पुगेको हो ।
नाईजेरिया, ५ अक्टोबर
गैर आवासीय नेपाली संघ नाईजेरियाको आयोजनामा आईतवार नाइजेरियाको लेगोसमा रक्तदान कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ ।
रोटरी क्लब अफ लेगोस पामग्रुभ, तमिल एशोसियसन लेगोस र अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली रक्तदाता संघ नाइजेरियासंगको सहकार्यमा सम्पन्न कार्यक्रममा ४८ जनाले रक्तदान गरेका थिए ।
रक्तदान जीवन दान भन्ने मूल मन्त्र सहित आयोजित कार्यक्रममा सोमेश अर्याल, बिन्दु क्षेत्री, बिदुर घिमिरे, खुश्बु घिमिरे, त्रिभुवन झा, संतुप्त दास, राजा करप्पन, भिग्नेश नारायणन लगायतले रक्तदान गरेका थिए ।
गैर आवासीय नेपाली संघ नाईजेरियाका अध्यक्ष सोमेश अर्यालको संयोजनमा रक्तदान कार्यक्रममा सम्पन्न भएको हो ।
इलाम: इलाममा अविरल वर्षासँगै गएरातिको पहिरोमा परी ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या ३७ पुगेको छ । पछिल्लो विवरणअनुसार यसअघि बेपत्ता भएका तीन जनाको शव प्राप्त भएसँगै ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या ३७ पुगेको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी उपरीक्षक एकनारायण कोइरालाले जानकारी दिए ।
पहिरोमा परी ज्यान गुमाउनेमा माईजोगमाई गाउँपालिका–६ का २८ वर्षीय किरण थेवे, १८ वर्षीया मनमाया थेवे, तीन वर्षीया मुनुसा थेवे, माईजोगमाई–३ का ८२ वर्षीय बर्मालल सोङमी, ७० वर्षीया बुद्धमाया सोङमी, ४६ वर्षीय धनबल सोङमी, ४२ वर्षीया सरला सोङ्मी र १४ वर्षीया प्रकृति सोङमी रहेका छन् ।
यस्तै, फाकफोकथुम गाउँपालिका–३ का २८ वर्षीय सुरेश लिम्बू, सूर्योदय नगरपालिका–१ की ६५ वर्षीया मनमाया क्षेत्री र १० वर्षीया रस्मिका क्षेत्री, इलाम नगरपालिका–६ का २३ वर्षीय समिर देउजाली, प्रवीण गुरुङ र बिराज पाख्रिन तामाङले पहिरोमा परी ज्यान गुमाएका छन् ।
यस्तै, देउमाई नगरपालिका–५ का २२ वर्षीय रोशन लिम्बू, २२ वर्षीया बेबिसा राई, ३० वर्षीय दीपक लिम्बू, २७ वर्षीया ऋषिका लिम्बू, १० वर्षीया दिपिस्का लिम्बू, देउमाई–३ का २८ वर्षीय कृष्ण मगर र माई नगरपालिका–५ की ८ वर्षीया प्रिन्सिखा मगरको ज्यान गएको छ ।
पहिरोमा परी माङसेबुङ गाउँपालिका–१ का ५७ वर्षीया कृष्णमाया लिम्बू र ५० वर्षीया माया लिम्बू, सन्दकपुर गाउँपालिका–१ का ४३ वर्षीय भीमबहादुर राई, ६६ वर्षीया हरिमाया राई, ४७ वर्षीया देवी राई, ५४ वर्षीय शेखर राई, ७४ वर्षीया शारदा सेढाईं र ४८ वर्षीया तारादेवी राईको ज्यान गएको छ ।
पहिरोमा विभिन्न कामले इलाम आएका जिल्लाबाहिरका नागरिकले समेत ज्यान गुमाएका छन् । यसरी ज्यान गुमाउनेमा झापाको अर्जुनधारा नगरपालिका–६ की ३२ वर्षीया अनु तामाङ र ती वर्षीय आवास दनुवार, पाँचथरको फाक्तेपका नौ वर्षीय सौजन लिम्बू र ११ वर्षीय सौगात लिम्बू र मिक्लाजुङ गाउँपालिका–६ की १७ वर्षीया नेहा राई रहेका छन् । यस्तै, दोलखा घर भएका ४५ वर्षीय दीप बस्नेत, ४४ वर्षीया भवानी बस्नेत र १२ वर्षीया दिव्या बस्नेतको मृत्यु भएको छ ।
यस्तै, इलाम नगरपालिका–६ का ४८ वर्षीय महेन्द्र लिम्बू पहिरोमा बेपत्ता भएका र उनको खोजीकार्य जारी रहेको प्रहरी उपरीक्षक कोइरालाले बताए । क्षतिको विवरण सङ्कलन गर्ने कार्य जारी रहेको पनि उनले जानकारी दिए । ‘सबैतिरबाट क्षतिको विवरण आउने क्रम जारी छ’, कोइरालाले भने, ‘सडक अवरुद्ध, विद्युत् र इन्टरनेटमा समस्याका कारण केही असहज छ, तथापि हामी लागिरहेका छौँ ।’
दार्चुला : महाकाली नगरपालिकाको साकारबाट निसिलतर्फ जाँदै गरेको जिप दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु भएको छ भने १० जना घाइते भएका छन् ।
महाकाली नगरपालिका-९ साकारबाट निसिल जाँदै गरेको बागमती प्रदेश ०३००१ ज ०२०६ नम्बरको जिप वडा नम्बर–६ को बजगाडी भन्ने ठाउँमा परेको प्रहरीले जनाएको छ ।
जिल्ला प्रहरी कार्यालयका अनुसार घटनास्थलमा दार्चुला प्रहरीका डिएसपी गौरव महतकाे टोली खटिएको र घटनाकाबारे पूर्ण जानकारी केही बेरमा आउने जनाए ।
घाइतेको उद्धार कार्य चलेको प्रहरीले जनाएको छ ।
काठमाडौँ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागले मुलुकका अधिकांश स्थानमा परेको भारी वर्षादेखि अतिभारी वर्षाका कारण हालसम्म देशभरका पाँच जलमापन केन्द्रमा जलसतहले खतराको तह पार गरेको छ । पूर्वका अन्य चार जलमापन केन्द्रमा भने जलसतहले सतर्कता तह पार गरेको विभागले जनाएको छ ।
विभागको तथ्याङ्कमा आज मध्याह्न १२ः३० बजेसम्म धनकुटास्थित अरुण नदी जलमापन केन्द्रले दिएको जानकारीअनुसार जलसतहले खतराको तह पार गरेर ११ दशमलव २३ मिटर पुगेको छ । उक्त केन्द्रमा ११ मिटर जलसतहलाई खतराको तह मानिन्छ ।
यसैगरी, धनकुटास्थित त्रिवेणीको तामोर नदी मापन केन्द्रमा १० मिटर खतराको तह रहेकामा ११ दशमलव ४७ मिटर जलसतह पुगेको छ । सुनसरीस्थित सप्तकोसी चतराको जलसतह सात दशमलव १३ मिटर पुगेको छ । उक्त स्टेशनको खतरा तह भने सात मिटर रहेको छ ।
त्यस्तै, सुनसरी खोलाको जलमापन केन्द्रमा जलसतह ८१ दशमलव ८८ मिटर पुगेको छ । उक्त केन्द्रमा ८१ दशमलव आठ मिटर जलसतहलाई खतराको तह मानिन्छ । इलामको मैनाचुलीस्थित कन्काई नदी जलमापन केन्द्रमा जलसतह पाँच दशमलव ६१ मिटर पुगेको छ । उक्त केन्द्रको जलसतहको खतरा तह भने चार दशमलव तीन मिटर रहेको छ ।
सिन्धुलीको खुर्कोटस्थित सुनकोसी जलमापन केन्द्र, धनकुटाको मुलघाटस्थित तमोर नदी, इलामको पुवाखोला र इलामकै चिसापानीस्थित माइखोला जलमापन केन्द्रमा भने जलसतहले सतर्कता तह पार गरेको विभागको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ ।
विभागका जलविद् विनोद पराजुलीले पूर्वका नदीहरूमा बाढीको खतरा बाँकी रहेको र मुलुकका अन्य नदीमा जलसतह सामान्य रहेको जानकारी दिए । बाढीबाट हुनसक्ने सम्भावित धनजनको क्षति न्यूनीकरण गर्नका लागि मोबाइल एसएमएसमार्फत जनमानसलाई सचेत गराइएको उनको भनाइ छ ।
काठमाडौं । लाङटाङ घुम्न गएर बेपता भएका तीन जना भक्तपुरको एउटै परिवारको रहेको खुलेको छ । ती युवायुवती मध्यपुर थिमि नगरपालिका क्षेत्रका नभई जिल्लाकै सूर्यविनायक नगरपालिका क्षेत्रका रहेको पनि खुलेको छ । यसअघि उनीहरु मध्यपुर थिमि नगरपालिका क्षेत्रका भनी प्रहरीले जनाएको थियो । उनीहरु तीनै जना सूर्यविनायक नगरपालिका वडा नं ४ दधिकोट हर्षचोकका रहेको पाइएको हो ।
घटना विवरण अनुसार उनीहरु १६ जनाको समूहमा असोज १७ गते शुक्रबार भक्तपुरबाट काठमाडौं हुँदै लाङटाङ घुम्न गएका थिए । उनीहरु गोसाइँकुण्ड गाउपालिका वडा नं ०५ ब्याम्बोस्थित होटलमा बास बसी भोलिपल्ट १८ गते शनिबार सोही होटलबाट लाङटाङतर्फ गएका थिए । सोही क्रममा ६ बजेको समयमा गोसाईकुण्ड गाउँपालिका-४ बेरिङ खोल्साले बगाएको थियो ।
चार जना बाढीमा बेपत्ता भएकामध्ये तीन जना एकै परिवारका रहेको खुलेको छ । जसमा सूर्यविनायक नगरपालिका-४ दधिकोट हर्षचोककी २६ वर्षीया सनिता श्रेष्ठ, २२ वर्षीया संस्कृति श्रेष्ठ र २० वर्षीय किशन श्रेष्ठ रहेको परिवारले जनाएको छ । उनीहरुको साथमा भक्तपुर नगरपालिका वडा नं १० कमलविनायक बस्ने वर्ष २३ को रवि श्रेष्ठ पनि बेपता भएका थिए ।
बेपता भएकामध्ये वर्ष २६ की सनिता दसैं मनाउन विदेशबाट नेपाल आएकी थिइन् । उनी असोज १० गते भक्तपुरस्थित घरमा दसैं मनाउन आएको परिवारले जनाएको छ । उनी कामको सिलसिलामा दुवई थिइन् ।
घटना विवरण अनुसार १६ जनाको समूहमा रहेका उनीहरु पनि दुई समूहमा रहेका थिए । हिड्नसक्ने १४ जनाको समूह अगाडि नै खोला तरेर माथि पुगिसकेको थियो । ढिलो हिड्ने चार जना खोला तर्ने क्रममा बगेका थिए ।
परिवारका काका पर्ने केशब श्रेष्ठका अनुसार पछिल्लो समूहमा रहेका चार जनामध्ये सुरुमा सबैभन्दा ठूली सनितालाई खोलाले बगाउन लागेको थियो । त्यसपछि उनलाई बचाउन बहिनी संस्कृति पुगिन । दुवैजना अप्ठेरामा परेपछि बचाउन भाइ किशन पुगेका थिए । अर्को साथी पनि उनीहरूलाई बचाउन जाने क्रममा बगेका थिए ।
छिमेक हरिवहादुर श्रेष्ठले आइतबार दिउँसोसम्म परिवारका कोही पनि सदस्य घटनास्थलतर्फ नगएको बताए । अगाडि हिँडेका १२ जना भने रहेको खबर पाएको बताए । उनीहरुको घरमा बुबा कृष्ण, आमा, पाँच छोरी र एक छोरा गरी कुल आठ जनाको परिवार छ । उनीहरुमध्ये ठूली तीन छोरीहरुको विवाह भइसकेकाले उनीहरु पाँच जनाको परिवार थिए । उनीहरुमध्ये पनि काइली सनिता दुवईबाट दसैं मनाउन मात्रै आएकाले उनीहरुको परिवारमा चार जना मात्रै थिए । घटनामा परेका वर्ष २० का किशन घरका एक्लो छोरा थियो । घटनापछि घरमा दुई बुढाबुढी मात्रै छन् ।
काठमाडौँ : भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले नेपालमा भीषण वर्षाका कारण भएको जनधनको क्षतिप्रति दुःख व्यक्त गरेका छन् ।
उनले आज सामाजिक सञ्जाल एक्समार्फत यस कठिन समयमा आफू नेपाली जनता र नेपाल सरकारको साथमा रहेको बताएका छन् । साथै प्रधानमन्त्री मोदीले विपद्को घडीमा छिमेकी मित्रराष्ट्रका हैसियतले आवश्यक पर्ने सहयोग उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् ।
काठमाडौं । फ्यानहरुलाई आश्चर्यमा पार्दै भारतीय क्रिकेट बोर्डले हिजो रोहित शर्मालाई एक दिवसीय कप्तानबाट बर्खास्त गर्यो । युवा खेलाडी शुभमन गिल नयाँ कप्तान बनाइएका छन्, जो टेस्ट कप्तान समेत हुन् ।
राजीनामा गर्ने समेत अवसर नदिइकन रोहितलाई कप्तानबाट हटाइएकोप्रति उनका समर्थकहरु खुशी छैनन् । यसै वर्ष च्याम्पियन्स ट्रफी जिताएका कप्तानको यो बहिर्गमन अपमानजनक भएको उनीहरुको टिप्पणी छ । रोहितको भने कुनै प्रतिक्रिया आएको छैन । यद्यपि, उनले चाँडै सन्न्यास घोषणा गर्न सक्ने चर्चा सुरु भएको छ ।
अष्ट्रेलियाविरुद्धको तीन म्याचको एकदिवसीय श्रृंखलाका लागि गिललाई कप्तान बनाइएको हो । टिममा भने रोहितलाई स्थान दिइएको छ । यसअघि रोहितलाई हटाउने कुनै सार्वजनिक चर्चा थिएन । हरभजन सिंह लगायतका केही दिग्गज खेलाडीलेसमेत यो निर्णयप्रति आश्चर्य प्रकट गरेका छन् ।
चिफ सिलेक्टर अजित अगरकर भने यो निर्णयलाई ‘दीर्घकालीन रणनीति’ को हिस्सा बताउँछन् । ‘हामी २०२७ को वान डे विश्वकपको तयारीमा छौं । गिललाई कप्तानीको अनुभव दिनु जरुरी छ,’ उनले प्रेसमिटमा भने ।
तर, फ्यानहरू यो तर्कसँग सहमत छैनन् । रोहितले ५६ वानडेमा ४६ जित (८१.१४) जित दर) सहित च्याम्पियन्स ट्रफी २०२५ जिताएका थिए । उनी खेल्नका लागि शारीरिकरुपमा फिट पनि थिए । यस्ता लिजेन्ड खेलाडीलाई हटाउनु किन पर्यो ? सोसल मिडियामा फ्यानहरूले बीसीसीआईमाथि प्रश्न उठाएका छन् ।
एक प्रयोगकर्ताले लेखे, ‘रोहितलाई यस्तो अपमान ? उनले टिमलाई फाइनल र ट्रफी जिताए, तर यो व्यवहार ?’ बीसीसीआइ स्रोतले भने दुई वर्षपछि हुने एक दिवसीय विश्वकपलाई हेरेर नयाँ कप्तान बनाइएको जिकिर गरेको छ ।
स्रोतको हवाला दिँदै टाइम्स अफ इन्डियाले लेखेको छ, ‘रोहितको फिटनेस र हालको फर्ममा प्रश्न उठे । उनी पछिल्लो ६ महिनामा नियमित खेलिरहेका छैनन् ।’ तर, रोहितलाई औपचारिक रूपमा जानकारीसमेत नदिई यो घोषणा गरिएको भन्ने हल्लाले फ्यानहरू आक्रोशित देखिन्छन् ।
‘यो त धोनीको टेस्ट सन्न्यासको झल्को हो, तर कमसेकम धोनीले आफैं निर्णय लिएका थिए ’ एक फ्यानले ट्विट गरे ।
हिटम्यानको ब्याट चुप लाग्ला ?
रोहितले सन्न्यासबारे खुलेर बोलेका छैनन्, तर उनको हालको भिडियोले संकेत दिन्छ कि उनी ब्याट थन्क्याइहाल्ने पक्षमा छैनन् ।
‘म फेरि फर्किंदैछु, राम्रो लाग्छ ! ’ उनले जिममा प्रशिक्षण गर्दा बनाएको भिडियोमा भनेका छन् ।
मे २०२५ मा टेस्टबाट सन्न्यास लिएपछि रोहितले वानडे र टी–२० मा ध्यान दिने बताएका थिए । तर, कप्तानी खोसिएसँगै उनको भविष्य अनिश्चित देखिन्छ । बीसीसीआइले अष्ट्रेलिया सिरिज अगाडि नै एकदिवसीयबाट सन्न्यास लिन दवाव दिइरहेको समेत केही सञ्चारमाध्यमको दावी छ ।
एक ट्रेन्डिङ पोस्टमा लेखिएको छ, ‘रोहितका लागि अस्ट्रेलियाविरुद्धको सिरीज अन्तिम हुन सक्छ ।’ तर, रोहितनिकटका स्रोतहरु भने उनले २०२६ को टी–२० वल्र्ड कपसम्म खेल्न चाहेको बताउँछन् ।
बीसीसीआइमा दुई धार
बीसीसीआइका पदाधिकारीहरु कप्तानी परिवर्तनको विषयलाई लिएर दुई धारमा बाँडिएका थिए । एकथरिले रोहितलाई हटाउनु आवश्यक नभएकोमा जोड दिए भने अर्काथरिले चाहिँ २०२७ को एक दिवसीय विश्वकपका लागि अहिल्यैबाट गिललाई तयार गर्नुपर्ने अडान लिए । रोहितलाई हटाउन चाहनेहरुको बाहुल्य हुन गएको टाइम्स अफ इन्डियाले जनाएको छ ।
प्रमुख चयनकर्ता अगरकरले तीनवटा फम्र्याटमा तीन कप्तान राख्नु व्यवहारिक नहुने तर्क गरेका छन् । भारतको टेस्ट कप्तान गिल हुन् भने टि २० को कप्तानी सुर्यकुमार यादवले गरिरहेका छन् । तीन कप्तान हुँदा संयुक्त रणनीति बनाउन र समन्वय गर्न कठिनाइ भएको अगरकरको तर्क छ ।
साथै उनले विश्वकप अगाडि भारतको एकदिवसीय म्याच सिमित संख्यामा मात्रै भएकाले गिललाई अहिल्यै ग्रुम गर्न खोजिएको बताए । रोहितले एकदिवसीय विश्वकप खेल्ने निश्चित नभएकाले यो निर्णय लिनुपरेको उनको भनाइ छ ।
उमेरको कुरा गर्दा रोहित अहिले ३८ वर्षमा हिँडिरहेका छन् । विश्वकपको बेला उनको उमेर ४० वर्ष पुग्ने छ । त्यसबेलासम्म रोहितलाई टिममा राख्न नसकिनेमा बीसीसीआइका पदाधिकारीहरु सहमत बनेको दावी गरिएको छ ।
शुभमन गिलले १९ अक्टोबरबाट अस्ट्रेलियाविरुद्ध वानडे सिरिजमा कप्तानी सम्हाल्नेछन् । रोहित टिममा रहनेछन्, तर उनको भूमिका अब ब्याट्सम्यानमा सीमित हुन सक्छ । यो निर्णयले भारतीय क्रिकेटमा नयाँ युगको सुरुवात गरेको छ, तर रोहितको कथा यहाँ सकिएको छैन । सन्न्यासको हल्ला चर्किए पनि, हिटम्यानको जवाफ मैदानमा ब्याटले दिनेछ कि रु यो प्रश्नको उत्तरका लागि आउँदो सिरिजसम्म पर्खिनुपर्ने हुन्छ ।
काठमाडौं । १७ र १८ असोजमा आएको अविरल वर्षाबाट भएको क्षतिको प्रारम्भिक विवरण सार्वजनिक गरिएको छ । भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयले क्षतिको प्रारम्भिक विवरण सार्वजनिक गरेको हो । मन्त्रालयका अनुसार नदी कटान, डुबान तथा बाढीले नदी नियन्त्रणतर्फ करिब १ हजार ५०० मिटर तटबन्ध कटान भई १० करोड रुपैयाँबराबरको क्षति पुर्याएको प्रारम्भिक अनुमान गरिएको छ ।
मन्त्रालयका अनुसार कन्काई नदीले गौरीगञ्ज–२ झापामा हुलाकी राजमार्गको तल्लो तटीय दायाँ किनारमा करिब २०० मिटर तटबन्ध कटान गरेको छ, जसका कारण होकलबारी गाउँको करिब ११४ घर बारी डुबान भएको र ५०० हेक्टर धान खेतमा क्षति भएको छ । झापा गाउँपालिका–२ को कुवाडीमा अनुमानित २०० मिटर तटबन्ध कटान गरी करिब २५ हेक्टरमा क्षति भएको मन्त्रालयले जनाएको छ । यसबाट ७५ लाख रुपैयाँबराबरको क्षति भएको छ ।
मेची नदीले ठाउँठाउँमा रहेका स्परहरूमा क्षति पुर्याएका कारण ५० लाख रुपैयाँबराबरको क्षति अनुमान गरिएको छ । त्यस्तै, केसलिया नदीमा (बुढी खोला) आएको बाढीले विराटनगर महानगरपालिका वडा–६ र १२ को बस्ती डुबान भई ७५ घरधुरी स्थानान्तरण गरिएको छ । कमला नदीको पूर्वी किनार सिरहा १७ पटेरुवाको तटबन्धमा क्षति पुर्याउँदा अनुमानित २५ लाख रुपैयाँबराबरको क्षति भएको छ ।
मन्त्रालयका अनुसार लालबकैया नदीको दायाँ किनार मौलापुर नगरपालिका– १, मर्यादपुरमा करिब ६० मिटर तटबन्ध बगाई करिब १०० हेक्टर धान खेत र बौदीमाई गाउँमा करिब १२० मिटर तटबन्ध बगाई २०० हेक्टर धान खेतमा क्षति भएको उल्लेख छ ।
महोत्तरीको रातो नदीले बलवा नगरपालिकाका २, १० र ११ नम्बरमा पर्ने बन्चौरी, लेउरी, भल्नी तथा भगवतीपुरमा गरी ३९० मिटर तटबन्ध बगाएको छ ।
सिँचाइतर्फ कम क्षति भएको छ । झाँज सिँचाइ प्रणालीको ब्यारेजभन्दा २०० मिटर माथिल्लो तटीय क्षेत्रमा मोहम्मदपुर गाउँ डुबानमा परेको छ । सुनसरी मोरङ, बागमती र नारायणी सिँचाइ आयोजनाहरूको सिञ्चित क्षेत्रभित्र रहेका खोला खोल्साहरूले खेतीयोग्य जमिनमा कटान गरेको प्रारम्भिक आकलन छ ।
सुनकोशी नदीमा आएको बाढीले सुनकोशी मरिन डाइभर्सन बहुउद्देशीय आयोजनाअन्तर्गतको निर्माणाधीन बाँधस्थल डुबानमा परेको छ । कफर ड्यामलगायत निर्माणाधीन संरचनाहरूको अवस्था यकिन हुन नसकेको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
त्यस्तै, इलाम, पाँचथर, ताप्लेजुङलगायत कोशी र बागमती प्रदेशका पहाडी जिल्लाहरूमा पहिरोका घटनाहरू भएका छन् ।
मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको प्रारम्भिक विवरण
क. नदी नियन्त्रणतर्फ
१७ र १८ असोज २०८२ मा आएको अविरल वर्षाले गर्दा विभिन्न क्षेत्रमा नदी कटान, डुबान तथा बाढीले नदी नियन्त्रणतर्फ करिब १५०० मिटर तटबन्ध कटान भई जम्मा प्रारम्भिक अनुमानित १० करोड रुपैयाँबराबरको क्षति भएको छ । सोको प्रारम्भिक विवरण देहायबमोजिम छ:
ख. सिँचाइतर्फ
ग. पहिरो तर्फ
इलाम, पाँचधर, ताप्लेजुङलगायत कोशी र बागमती प्रदेशका पहाडी जिल्लाहरूमा पहिरोका घटनाहरू भएको र सोको विवरण प्राप्त हुन बाँकी ।
धनगढी। उत्तर प्रदेशको पीलीभीत क्षेत्रमा ट्याक्सी दुर्घटना हुँदा ३ नेपालीको मृत्यु भएको छ।बीसलपुर थाना क्षेत्रको भडरिया मोड नजिक शनिबार बिहान रोकिएको ट्याक्सीलाई ट्रकले ठक्कर दिँदा दुर्घटना भएको हो।
मृत्यु हुनेमध्ये बझाङ जयपृथ्वी नगरपालिका-७ छयालका गणेश सुनार रहेको पुष्टि भएको छ।उनी हाल अत्तरियामा बस्दै आएका थिए।बाँकी दुई जनाको पहिचान खुलेको छैन।
भारतीय प्रहरीका अनुसार कारको पछिल्लो टायर पन्चर भएर सडक किनारमा टायर फेर्ने क्रममा तीव्र गतिमा आएको ट्रकले ठक्कर दिएको हो।त्यतिबेला सबै जना कारबाट ओर्लिएर सडक छेउमा उभिएका थिए।
दुर्घटनामा ट्रकले उनीहरूलाई किच्दै कारमा ठोक्किएको बताइएको छ।भारतीय प्रहरीले ट्रक र चालकको खोजी जारी राखेको जनाएको छ।
काठमाडौं । नेपाल प्रहरीले विपद् प्रतिकार्यका लागि देशभर २० हजार ४ सय ८५ जनाको जनशक्ति परिचालन गरेको छ । नेपाल प्रहरीका प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक सन्तोषकुमार भट्टराईले विपद् व्यवस्थापन कार्यालयहरू, मातहतको गुल्महरू र प्रहरी कार्यालयहरूबाट यो सङ्ख्यामा जनशक्ति परिचालित रहेको बताए ।
कोशी प्रदेशमा हाल पनि जोखिम रहेको अवस्थालाई मध्यनजर गरी संयुक्त रूपमा सुरक्षाकर्मी परिचालित भइरहेको उनले बताए । काठमाडौँमा मात्रै शनिवार १ सय ३० जना प्रहरी परिचालन भएको र १५—१५ जनाको टोलीले र्याफ्टिङ बोटहरुसहित काठमाडौँको लागि मात्रै केन्द्रित गरेर काम गरेको भट्टराईले बताए ।
विपद् व्यवस्थापन कार्यालय मातहतकै विभिन्न सात प्रदेशमा रहेको प्रदेश प्रहरी गुल्महरूमा पनि १ सय २५ को दरले स्ट्याण्डबाइ रहेर मौसम प्रतिकुलताको समयमा परिचालित भइरहेको बताए। उनले इलाममा गएको पहिरोमा पुरिएका मानिसहरूको खोजतलास जारी रहेको बताए।
काठमाडौं । पछिल्लो दुई दिनमा विपद्का घटनामा परी देशभर ४९ जनाको मृत्यु भएको छ। बाढीपहिरो, चट्याङ तथा सवारी दुर्घटनामा परी २० जना घाइते भएका सशस्त्र प्रहरी बल नेपालले जनाएको छ। विपद्का घटनामा परी ७ जना बेपत्ता भएका छन्। बाढीपहिरोबाट इलाम जिल्लामा मात्रै ३७ जनाको मृत्यु र ७ जना घाइते भएको सशस्त्र प्रहरीले जनाएको छ।
यस्तै बाढीपहिरोमा परी उदयपुरमा दुई, रौतहटमा तीनको मृयु भएको छ भने रसुवामा चार र काठमाडौंमा एक जना बेपत्ता भएका छन्।
पाँचथरमा सवारी दुर्घटनामा छ जनाको मृत्यु भएको छ भने छ जना घाइते भएका छन्।
काठमाडौं । सगरमाथा क्षेत्रमा नाम्चे र जोरसल्ले बीचको पदमार्ग पहिरोका कारण क्षतिग्रस्त भएको छ। नेपाल ट्रेकिङ एजेन्सिज् एसोसिएसन (टान) ले उक्त खण्डमा यात्रा गर्ने पदयात्रीहरूलाई सावधानी अपनाउन र वैकल्पिक मार्ग प्रयोग गर्न आग्रह गरेको छ।
टानले पदयात्रीहरूलाई मुख्य पदमार्ग अवरुद्ध भएकाले वैकल्पिक मार्ग प्रयोग गर्न आग्रह गरेको छ । मूल बाटोभन्दा २/३०० मिटर माथि रहेको खच्चर हिंड्ने वैकल्पिक बाटोबाट हिंड्न सकिने टानले जनाएको छ ।
संघले सबै ट्रेकिङ एजेन्सीहरू, गाइड र पदयात्रीहरूलाई सुरक्षा प्राथमिकता दिँदै आवश्यक तयारीसहित यात्रा गर्न अनुरोध गरेको छ।
काठमाडौं । झापामा बाढीले ४५० घर डुबानमा परेका छन् । असोज १८ गतेदेखिको अविरल वर्षाका कारण नदीमा आएको बाढी बस्तीमा पस्दा जिल्लाका विभिन्न स्थानका घर डुबानमा परेका जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रवक्ता प्रहरी नायब उपरीक्षक खगेन्द्रबहादुर खड्काले जानकारी दिए ।
‘नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र स्थानीयको सहयोगमा उद्धार कार्य जारी छ’, उनले भने– ‘करिब १०० घरका मानिसलाई स्थानान्तरण गरिसकेका छौंँ ।’ मेचीनगर नगरपालिका–६ स्थित कालीखोलामाथिबाट पानी बढ्दा पूर्वपश्चिम लोकमार्ग अवरुद्ध भएको उनले बताए । त्यस्तै, शिवसताक्षी नगरपालिका–१० स्थित सुकुना खोलामा आएको बाढीले ह्युमपाइप बगाउँदा आवागमन अवरुद्ध भएको छ । अवरुद्ध सडक खुलाउने कार्य भइरहेको प्रवक्ता खड्काले जानकारी दिए । झापा गाउँपालिका–२ स्थित सुगाबथानमा ठूलो माइखोला बस्ती पस्दा ५६ घरधुरीका १४० जना विस्थापित भएका छन् । उनीहरुको उद्धार गरी स्थानीय कुवाडी माविमा स्थान्तरण गरिएको छ ।
त्यस्तै शिवसताक्षी–४, ५, ६ र ७ मा माई खोलाको बाढी पस्दा ३५० घर डुबानमा परेका छन् । उनीहरुको उद्धार कार्य भइरहेको छ । झापा–१, ६ र ७ मा माइखोलाको बाढी पसेको छ । बाढीपीडितको उद्धार कार्य भइरहेको प्रवक्ता खड्काले बताए ।
यस्तै भद्रपुर नगरपालिका–५ मा करिब २५ घर डुबानमा परेपछि उनीहरु आफन्तकामा शरण लिएर बसिरहेका छन् । मेचीनगर–१५ स्थित सतिघट्टा र ज्यामिरगढीकोबीचमा पर्ने एक बस्ती डुबानमा पर्दा यहाँका करिब २५ घर जोखिममा परेको जिल्ला प्रहरी कार्यालयले जनाएको छ । बाढीपीडितहरुको उद्धार र स्थानान्तरण गर्ने काम जारी रहेको जनाइएको छ ।
विराटनगर । अविरल वर्षापछिको पहिरोका कारण इलाममा ३४ जनाको मृत्यु भएको छ । कारण ४ जना बेपत्ता भएका छन ।
इलाम प्रहरीका अनुसार ११ जनाको पोस्टमार्टम भएको छ । प्रहरीका अनुसार सूर्योदय नगरपालिका १ मानेभञ्ज्याङमा ५ जनाको मृत्यु भएको छ ।
यस्तै इलाम नगरपालिका ६, घोसमा ६ जनाको मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । त्यहाँ १ जना बेपत्ता भएका छन् । प्रहरीका अनुसार सन्दकपुर गाउँपालिकामा ४ जनाको मृत्यु भएको छ । २ बेपत्ता भएको पुष्टि भएको छ ।
यस्तै माङ्सेबुङ गाउँपालिकामा ३ को मृत्यु भएको पुष्टि भएको छ । देउमाई नगरपालिकामा ८ को मृत्यु भएको पुष्टि भएको छ ।
यसैगरी माइजोगमाई गाउँपालिकामा ७ को मृत्यु भएको छ । १ जना बेपत्ता भएका छन् । यसैगरी फाकफोकथुम गाउँपालिकामा १ को मृत्यु भएको इलामकी सिडिओ सुनिता नेपालले बताइन् । उद्धारको काम भइरहेको छ ।
काठमाडौं । बाढीमा परेर लाङटाङ ट्रेकिङमा गएका चारजना बेपत्ता भएका छन् । गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका–४, बेरिङ खोल्साले बगाउँदा उनीहरू बेपत्ता भएको प्रहरीले जनाएको छ ।
बेपत्ता हुनेहरूमा भक्तपुरका संस्कृति श्रेष्ठ, किशन श्रेष्ठ, संगीता श्रेष्ठ र रवि श्रेष्ठ छन् ।
बेपत्ताहरूको सशस्त्र प्रहरी बल नेपाल नम्बर २० गुल्म रसुवाबाट विपद् व्यवस्थापन तालिम प्राप्त सुरक्षा फौज टोलीले स्याफ्रुबेँसीस्थित भोटेकोसी नदी आसपास खोजी भइरहेको सशस्त्र प्रहरीका सहप्रवक्ता डीएसपी शैलेन्द्र थापाले जानकारी दिए ।
पाँचथर — इलाममा पहिरोमा परेर ज्यान गुमाउनेको संख्या २३ पुगेको छ । शनिबार राति गएको पहिरोमा परी इलाम नगरपालिका-६ घोसमा मात्रै ६ जनाको ज्यान गएको छ ।
यस्तै, देउमाई नगरपालिका-५ धुसेनीमा २, धारेमा १, सन्दकपुर गाउँपालिका-१ छाँगेमा १, माइजोगमाई गाउँपालिका-५ प्याङमा ४, माङसेबुङ गाउँपालिका-१ पाटीगाउँमा ३, फाकफोकथुम गाउँपालिका-१ रातमाटेमा १ र सूर्योदय-१ मानेभञ्ज्याङमा ५ जनाको ज्यान गएको सम्बन्धित पालिकाका जनप्रतिनिधि र स्थानीयले बताएका छन् ।
सन्दकपुर गाउँपालिका–३, सुलुबुङमा एक बालिका बेपत्ता भएकी छन् । त्यस्तै, माङ्सेबुङ गाउँपालिकामा २ जना गम्भीर घाइते भएका छन् ।
विभिन्न स्थानमा गएको पहिरोले इलाममा मात्रै १२ जनाभन्दा धेरै बेपत्ता भएको इलामकी प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुनिता नेपालले बताइन् । उनका अनुसार पहिरोले दर्जनौं घरमा क्षति पुर्याएको छ भने माङसेबुङको पहिरोपीडितको उद्धारका लागि हेलिकोप्टर मगाउने प्रयास भइरहेको छ ।
काठमाडौँ । अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले एएफसी एसियन कप छनोट अन्तर्गत भियतनामसँग खेल्ने नेपाली राष्ट्रिय टोलीको घोषणा गरेको छ ।
आइतबार बिहान मुख्य प्रशिक्षक म्याट रसलले कप्तान किरण कुमार लिम्बूको कप्तानीमा २३ सदस्यीय टोलीको घोषणा गरेका हुन् । नेपाल र भियतानामले अक्टोबर ९ र १४ गते खेल्ने तालिका रहेको छ ।
दुवै खेल भियतनामको बिन दुगं रगंशालामा खेलिदैछ । होम एन्ड अवे हुने भनिएको खेल नेपालको दशरथ रंगशाला खेल्नको लागि अयोग्य ठहर भएपछि दुवै खेल भियतनाको मैदानमा हुन लागेको हो ।
भियतनामविरुद्ध खेल्ने नेपाली टोली: किरण कुमार लिम्बू (कप्तान र गोलकिपर)बिशाल सुनार (गोलकिपर), दिप कार्की (गोलकिपर), अभिषेक लिम्बु, अनन्त तमाङ, अञ्जन विष्ट, अरिक विष्ट, आयुष घलान, बिमल पाण्डे, दिनेश हेन्जन, जिलेस्पी जङ कार्की, कृतिक रत्न छुन्जु, कुशल देउवा, लकेन लिम्बु, मणि कुमार लामा, मनिष डाँगी, रोहित चन्द, रोहन कार्की, सनिश श्रेष्ठ, सुबास ठकुरी बम, सुमित श्रेष्ठ, सुमन श्रेष्ठ र योगेश गुरुङ ।
काठमाडौं । अविरल वर्षा र प्रतिकूल मौसमका कारण स्थगन गरिएका त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका आन्तरिकतर्फका सबै उडान आजबाट नियमित भएका छन्।
प्रतिकूल मौसमका कारण शनिबार दिउँसोदेखि स्थगन गरिएका अन्तरिकतर्फका सबै उडान तथा अवतरण आज बिहानदेखि मौसममा सुधार आएसँगै नियमित भएका विमानस्थलका महाप्रबन्धक हंसराज पाण्डेले बताए।
उनले भने, “बिहानदेखि मौसममा सुधार आएको छ, अहिले हाम्रा नियमित उडान तथा अवतरण भइरहेका छन्।”
जहाज उडान तथा अवतरण नियमित भएसँगै अहिले विमानस्थलको आन्तरिकतर्फ यात्रुहरूको चाप बढेको जनाइएको छ। शनिबार आन्तरिकतर्फका सबै उडान तथा अवतरण स्थगन भएपछि रोकिएका यात्रु गन्तव्यतर्फ गइरहेका छन्।
आज बिहान मौसम अनुकूल भएसँगै नेपालगञ्ज र भद्रपुरमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट उडान भइसकेको तथा पोखरा र सुर्खेतको मौसम पनि हवाई उडानका लागि मौसम अनुकूल रहेकाले आन्तरिक उडान सुरु गरिएको महाप्रबन्धक पाण्डेले बताए।
विमानस्थलको अन्तर्राष्ट्रियतर्फका उडान तथा अवतरण भने शनिबार बेलुकीदेखि नै नियमित रहेको विमानस्थल कार्यालयले जनाएको छ।
काठमाडौं । पूर्वी नेपालमा अविरल वर्षाका कारण विभिन्न खोलामा आएको बाढीले जनजीवन अस्तव्यस्त बनाएको छ । मोरङका विराटनगर तथा अन्य क्षेत्रमा सयौं घर डुबानमा परेका छन् भने हजारौं स्थानीय बासिन्दा विस्थापित भएका छन्।
विराटनगर-१२, सम्पन्न वस्तीमा ७५ घरमा पानी पसेपछि ३५० जनालाई बखरी, दरैया आधारभूत विद्यालय र नयाँ फ्याक्ट्रीमा सुरक्षित रूपमा स्थानान्तरण गरिएको छ ।
त्यसैगरी, विराटनगर-२, पूर्व सिंघिया खोलाको पानी बस्तीमा पस्दा ३०/३५ घरलाई स्थानान्तरण गर्नुपर्ने सम्भावना देखिएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी इन्द्रदेव यादवले बताए । विराटनगर-५, केशलिया ढाट शङ्करबारी टोलमा केशलिया खोला बस्तीमा पसेका कारण २०/२५ घरका बासिन्दालाई स्थानान्तरण गर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ ।
यसैगरी, सुनबर्सी-६ मा बक्राहा खोलाको बाँध मर्मत कार्य जारी रहेको छ । उर्लाबारी-९, बोर्डरलाइनमा रतुवा खोलाको पानी १५/२० घरमा पसेपछि स्थानीय छिमेकीको घरमा स्थानान्तरण गरिएको छ ।
सुनबर्सी-३, बाहुनटोलमा बक्राहा खोलाको बाँध करिब ४/५ मिटर कटान भई ५०/६० घरमा पानी पसेको छ । मिक्लाजुङ-६, मलामिटहरा छेउमा नुनसरी खोलाको बाँध कटान भइरहेको छ र स्थानीय स्तरमा खोलालाई व्यवस्थित च्यानलिङ गर्ने प्रयास भइरहेको प्रजिअ यादवले बताए ।
प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दालाई सुरक्षित स्थानमा जान र उच्च सतर्कता अपनाउन स्थानीय प्रशासनले आग्रह गरेको छ ।
धनगढी : देशको मध्य तथा पूर्वी क्षेत्रमा मनसुनी वर्षा सक्रिय भइरहँदा सुदूरपश्चिम प्रदेशमा भने मौसम सामान्य रहेको छ।
स्थानीय वायुको प्रभाव कायमै रहेकोले एक÷दुई स्थानमा वर्षा हुनसक्ने पूर्वानुमान गरिए पनि प्रदेशका अधिकांश जिल्लामा शनिवार दिउँसो घाम लागेको जल तथा मौसम विज्ञान विभागको अत्तरियास्थित महाकाली बेसिन फिल्ड कार्यालयले जनाएको छ।
कैलालीको चुरेपहाडी क्षेत्र गर्भामा ७० मिलिमिटर वर्षाको मापन गरिएको थियो। “सुदूरपश्चिम प्रदेशमा मौसम सामान्य रह्यो। प्रदेशमा मौसम क्रमशः सामान्य हुँदै जाने पूर्वानुमान गरिएको छ”, कार्यालयका प्रमुख सञ्जय साहले भने।
वर्षासँगै हुनसक्ने विपद् जोखिम न्यूनीकरणका लागि कैलाली, कञ्चनपुरलगायत जिल्लाका विभिन्न नदी किनारमा ‘गेज रिडर’लाई सक्रिय पारिएको पनि उनले बताए।
कञ्चनपुर : कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्रमा पर्ने बस्तीहरूका किसानले जङ्गली हात्तीका कारण रातभर जाग्राम बस्नुपर्ने बाध्यता छ। खेतमा लगाइएका धान, मकै, उखुलगायतका बाली हात्तीले खाएर र खुट्टाले नोक्सानी पु¥याउने गरेको छ।
खेतबारीमा लगाएको अन्नबाली, उखुलगायतको नगदेबालीमा जोगाउनका लागि किसानले रातभरि खेतमै जाग्राम बस्नुपरेको हो। आगो देखाएर, पटाका पड्काएर र टिन ठटाएर हात्तीको बथान भाग्दैन। पेटभर टन्न खाएर मात्रै हात्ती निकुञ्ज र त्यस आसपासका वन क्षेत्रमा फर्कने गर्दछन।
पुनः साँझ नपर्दै हात्तीको बथान खेतमा छिर्ने गरेका छन्। यो क्रम बाली नभित्र्याउँदासम्म चलिरहन्छ । जसबाट मानवीय क्षति, भौतिक क्षति हुनसक्ने सम्भावना उत्तिकै प्रवल बन्दै गएको हात्ती प्रभावित क्षेत्रका स्थानीय बासिन्दाको भनाइ रहेको छ।
पुराना परम्परागत तरिकाले हात्ती भगाउन सकिने अवस्था नरहेपछि स्थानिय किसान हात्ती भगाउने विकल्पको खोजीमा रहेका छन्। सामुदायिक वन राष्ट्रिय महासङ्घ सुदूरपश्चिम प्रदेश कार्यसमितिका महासचिव तथा वन्यजन्तुका जानकार पुनाराम चौधरीका अनुसार हात्ती प्रवेश गर्ने क्षेत्रमा माहुरीपालन उत्तम विकल्प हुन सक्दछ। “माहुरी भएको ठाउँ नजिकै हात्तीनै आउँदैन”, उनले भने, “माहुरीको भुनभुन आवाज हात्तीलाई पटक्कै मन पर्दैन त्यै भएर नजिकै आउँदैनन्।” लालझाडी गाउँपालिका–४ डाँडाजाइँस्थित कञ्चन सामुदायिक वनमा यसको प्रयोगलार्ई सफलतापूर्वक लागू गरिएको उनले बताए।
पहिले नियमित रूपमा हात्ती प्रवेश गर्ने वन क्षेत्रमा माहुरीका घार राखेपछि हात्ती त्यस बाटो प्रयोग गर्न छाडेको उनले बताए। “दशकअघि गरिएको यो प्रयोग सफल भएको थियो”, उनले भने, “स्थानीय समुदायलले यसलाई निरन्तरता दिएनन, पुनः हात्तीको समस्या झेल्न बाध्य छन्।”
“माहुरीपालनले हात्ती भगाउन मात्र होइन, स्थानीय बासिन्दाले माहुरीको मह बेचेर आयआर्जनमा ठूलो सहयोग पुग्छ”, चौधरीले भने, “त्यसैले यो उपायलाई विस्तार गर्नुपर्छ।” उनका अनुसार, नेपाल–भारत वन्यजन्तुसम्बन्धी भारतीय समुदायबीच भएको छलफलमा अर्को उपायका रूपमा खुर्सानी, मोविल र तमाखुको मिश्रण गरी डोरीलाई तावरका रुपमा प्रयोग गर्ने सुझाव आएको थियो।
विसं २०७४ तिर भारतीय समुदायसँग छलफलपछि सो उपायलाई कञ्चनपुरको पुनर्वास नगरपालिकाका विभिन्न सामुदायिक वन क्षेत्रमा परीक्षण गरिएको थियो। “जुटको डोरीमा खुर्सानी, मोविल र तमाखुको मिश्रण दल्यौँ, त्यसलाई तारबारझै तीन तहमा हात्ती हिँड्ने बाटोमा तान्यौँ”, चौधरीले सम्झिए, “त्यसपछि हात्तीले त्यो बाटो प्रयोग गर्नै छाड्यो।” हालसम्म पनि सो बाटो हुँदै हात्ती नआएको र हात्तीले दोदा नदीतर्फको वैकल्पिक बाटो प्रयोग गर्न थालेको उनले बताए। मिश्रणको गन्ध टाढासम्म पुग्ने र डोरीमा हात्तीले शरीर छुँदा पोल्ने भएकाले हात्ती नजिक आउनै डराउने गरेको पाइएको उनले उल्लेख गरे।
तेस्रो विकल्पका रूपमा हात्ती प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दालाई जडीबुटी खेतीतर्फ प्रोत्साहित गर्न सकिन्छ। मिन्था, क्यामामाइललगायतका जडीबुटी खेतीले हात्तीलाई टाढा राख्ने मात्र होइन, किसानलाई राम्रो आम्दानी पनि दिलाउन सक्छ। तर, यसको लागि बजारको स्थायी व्यवस्थापन आवश्यक रहेको छ।
“विगतमा दातृ निकायको सहयोगमा हात्ती प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दालाई जडीबुटी खेतीसँगै प्रशोधन गर्ने मेसिनसम्म जडान गरेर दिएका थिए”, सुनदेवी उपभोक्ता समितिका हवल्दार चौधरीले भने, “बजार नपाएपछि किसानले खेती गर्ननै छाडेका छन्, मेसिन खिया लागेर थन्किएका छन्।”
हात्तीको समस्या मध्यवर्ती क्षेत्रका किसानका लागि चुनौती बनेको छ। तर, माहुरीपालन, गन्धयुक्त डोरीको प्रयोग र जडीबुटी खेतीजस्ता विकल्पलाई प्रभावकारी रूपमा लागू गर्न सकिए हात्तीलाई सहजै खेतबारीबाट टाढा राख्न सकिने देखिएको छ। यसले किसानको बाली पनि जोगाउनेछ,। उनीहरूको आयआर्जन बढाउनेछ र मानव–वन्यजन्तु द्वन्द्वलाई न्यूनीकरण गर्न ठूलो सहयोग पुग्ने विज्ञहरूको भनाइ छ।
धनगढी, १९ असोज ।
भूतपूर्व प्रधानमन्त्री स्वर्गीय डा.के.आई. सिंहका माइला छोरा भोगेन्द्रजीत शाहको ६७ वर्षको उमेरमा शनिवार भारतको लखिमपुर खिरीको सिंगाहीमा मृत्यु भएको छ ।
डा. के.आई.सिंह प्रधानमन्त्री पदबाट मुक्त भएको एक वर्षपछि २०१५ साल कार्तिक २९ गते जन्मिएका शाह सिंगाहीमा बस्दै आएका थिए
डा.के.आई. सिंह डोटीको डुमराकोटे शाही ठकुरी भए पनि उनी आफ्नो थर सिंह लेख्थे । उनका तीनैजना छोराहरु चोलाजीत, भोगेन्द्रजीत र यज्ञजीतले शाह थर लेख्न थाले ।
डा.के.आई. सिंहले २००७ साल फाल्गुणमा भैरहवा विद्रोह र २००८ साल माघमा सिंहदरबार विद्रोह गरेर चीनमा निर्वासित भएर २०१२ सालमा स्वदेश फर्केपछि मात्रै ४७ वर्षको उमेरमा बिहे गरेका थिए । उनका तिनै छोराको जन्म त्यसपछि भएको थियो । डा.के.आई. सिंह ५० वर्षको उमेरको हुदा माहिला सन्तानका रुपमा भोगेन्द्रजीतको जन्म भएको थियो ।
शाह सामाजिक कार्यसंगै भारतीय जनता पार्टीको राजनीतिमा सक्रिय थिए ।
शाहको परिवारको भैरहवा र भारतको भैरहवामा बसोबास छ । पूर्व प्रतिनिधि सभा सदस्य उनका भाई यज्ञजित शाह भैरहवाबाट राजनीतिमा सक्रिय छन् ।
उनको परिवारको कैलालीको कैलारी गाउँपालिकामा समेत मौजा रहेको छ । बसन्ता बन क्षेत्रमा रहेको उनीहरुको परिवारको जग्गा रहेको क्षेत्रलाई केआईसिंह फाटा भनिन्छ ।
काठमाडौँ १९ असोज । संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिव एन्टोनियो गुटेर्रेसले गाजापट्टीमा जारी दुःखद युद्धको अन्त्यका लागि कतारले गरेको संयुक्त तथा अमूल्य मध्यस्थता कार्यप्रति कृतज्ञता व्यक्त गरेका छन् ।
महासचिव गुटेर्रेसले प्रेस विज्ञप्ति जारी गर्दै संयुक्त राज्य अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले प्रस्तुत गरेको हालैको प्रस्तावका आधारमा बन्धकलाई रिहा गर्न र वार्तामा संलग्न हुने घोषणा गर्दै हमासले जारी गरेको बयानबाट आफू उत्साही भएको पनि जनाएको अन्तर्राष्ट्रिय समाचार माध्यमले जनाएका छन् ।
गुटेर्रेसले गाजामा युद्ध अन्त्य गर्ने यो अवसरको सम्पूर्ण रूपमा उपयोग गर्न सम्बन्धित सबै पक्षलाई आग्रह गर्दै तत्काल र स्थायी युद्धविराम, सबै बन्धकको तत्काल र बिनासर्त रिहाइ तथा निर्बाध मानवीय पहुँचका लागि पुनः आह्वान गरेका छन् । गाजामा बन्दी बनाइएका इजरायली बन्धकका परिवारले गाजा युद्ध तुरुन्तै अन्त्य गर्न आवश्यक भएको शनिबार बताएका छन् ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले युद्ध रोक्न युद्धविराम योजनासहित आह्वान गरे पनि इजरायलले यस क्षेत्रमा आक्रमण गरिरहेको छ । हमासले सबै बन्धकलाई रिहा गर्न र ट्रम्पको शान्ति योजनाको विवरणमा वार्ता सुरु गर्न सहमत भएपछि ट्रम्पले इजरायललाई प्यालेस्टिनी क्षेत्रमा बमबारी रोक्न आग्रह गरेका थिए ।
हमासले गाजामा बन्दी बनाइएका बन्धकलाई रिहा गर्न तयार रहेको तर ट्रम्पको योजनाको विवरण र प्यालेस्टिनी क्षेत्रको भविष्यका बारेमा वार्ता गर्न चाहेको समाचार संस्था एएफपीले जनाएको छ ।
राष्ट्रपति ट्रम्पको प्रस्तावमा समावेश गरिएको आदानप्रदान सूत्र अनुसार सबै बन्धक जीवित र अवशेषको रिहाइका लागि आफ्नो स्वीकृति घोषणा गरेको हमासले शुक्रबार एक विज्ञप्तिमार्फत जनाएको हो । ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गर्दै ‘हमासले जारी गरेको वक्तव्यका आधारमा विश्वास व्यक्त गर्दै स्थायी शान्तिका लागि हमास तयार रहेको’ बर्ताएका छन् ।
हमासका एक जना वरिष्ठ अधिकारीले शनिबार ‘सबै मुद्दालाई अन्तिम रूप दिन तुरुन्तै वार्ता सुरु गर्न तयार रहेको’ बताएका छन् । ट्रम्पको प्रस्तावित योजनाले शत्रुता रोक्न, ७२ घण्टाभित्र बन्धकहरू मुक्त गर्न, गाजाबाट क्रमिक रूपमा इजरायली फिर्ती र हमासको निशस्त्रीकरणको आह्वान गर्दछ ।
बन्धकलाई गम्भीर र अपरिवर्तनीय क्षति हुन नदिन राष्ट्रपति ट्रम्पको युद्ध तुरुन्तै रोक्न आवश्यक रहेको होस्टेज एन्ड मिसिङ फेमिलिज फोरमले एक विज्ञप्तिमार्फत जनाएको छ । ‘हामी प्रधानमन्त्री (बेन्जामिन) नेतान्याहुलाई हाम्रा सबै बन्धकलाई घर ल्याउन तुरुन्तै प्रभावकारी र द्रुत वार्ता सुरु गर्न आह्वान गर्दछौँ’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।
भारी बमबारी
ट्रम्पको अपिलका बाबजुद, गाजाको नागरिक सुरक्षा एजेन्सीले इजरायलले गाजा सहरमा निरन्तर आक्रमण गरेको तथा हताहत भएको अस्पतालले रिपोर्ट गरेका छन् । राष्ट्रपति ट्रम्पले बम विस्फोट रोक्न आह्वान गरे तापनि इजरायली सेनाले गाजा सहर र अन्य क्षेत्रमा दर्जनौँ हवाई आक्रमण र गोलाबारी गरेको नागरिक सुरक्षा प्रवक्ता महमुद बासललाई उद्धृत गर्दै एएफपीले जनाएको छ ।
