अनलाइनबाट समाचार हटाउन अदालतले दिएको आदेश प्रेस स्वतन्त्रता विपरीत: पत्रकार महासंघ

काठमाडौँ । नेपाल पत्रकार महासंघले अनलाइन सञ्चारमाध्यममा प्रकाशित समाचार तत्काल हटाउन जिल्ला अदालतले दिएको अल्पकालीन अन्तरिम आदेशलाई प्रेस स्वतन्त्रताविपरीत ठहर गरेको छ । बुधबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै महासंघले अदालतको उक्त निर्णयमा आफ्नो प्रतिक्रिया दिएको हो ।

काठमाडौँ जिल्ला अदालतले मंगलबार नेपाल धितोपत्र बोर्डका अध्यक्ष सन्तोषनारायण श्रेष्ठले दायर गरेको मुद्दामा नेपालखबर डटकम र बिजमाण्डु डटकमलाई उनीसँग सम्बन्धित समाचार हटाउन र यस विषयमा थप सामग्री प्रकाशन नगर्न आदेश दिएको थियो ।

अदालतको उक्त आदेश प्रेस काउन्सिल नेपालले सञ्चारमाध्यमप्रति कारबाही गर्न पाउने संवैधानिक अधिकारमाथिको हस्तक्षेप भएको पत्रकार महासंघको जिकिर छ । साथै, उक्त आदेश प्रेस स्वतन्त्रतासम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता, नेपालको संविधान २०७२ को मर्म र व्यवस्था विपरीत भएको ठहर पनि महासंघले गरेको छ ।

संविधानले प्रस्तावनामै पूर्ण प्रेस स्वतन्त्रताको प्रत्याभूत गरेको भन्दै महासंघले प्रेस स्वतन्त्रताको यो संवैधानिक व्यवस्थालाई कुनै पनि निकायको आदेशले सीमित गर्न नसक्ने स्पष्ट पारेको छ ।

“लोकतान्त्रिकमा न्यायालयको निर्णय पालना हुनुपर्छ भन्ने महासंघ दृढ छ र सम्मान समेत गर्दछ । तर, अदालतको यो आदेश नेपालको संविधानका व्यवस्था र मर्म, प्रेस स्वतन्त्रताको प्रचलित मान्यता र अभ्यासविपरीत भएकाले यसप्रति महासंघ आपत्ति प्रकट गर्दछ,” विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।

महासंघले उक्त आदेशप्रति पुनर्विचार गर्न सम्बन्धित निकायसँग आग्रह गर्दै अन्यथा त्यसका विरुद्ध अदालती प्रक्रिया तथा अन्य गतिविधि गर्न बाध्य हुने चेतावनीसमेत दिएको छ ।

साथै, महासंघले सञ्चारमाध्यममा प्रकाशित सामग्रीको सन्दर्भमा त्यसको सम्पूर्ण जिम्मेवारी तथा कुनै प्रश्न उठेमा सत्य तथ्य पुष्टि गर्ने दायित्व सम्बन्धित सञ्चारमाध्यमकै हुने हुँदा पत्रकार आचारसंहिताको पूर्ण पालना गर्न सञ्चारमाध्यमहरूलाई आग्रह गरेको छ ।

गृहमन्त्रीको राजीनामा आउँदैन, संसदीय समितिसम्म बन्ला : मन्त्री गुरुङ

काठमाडौं । सरकारका प्रवक्ता एवं सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले गृहमन्त्री रमेश लेखकले राजीनामा नदिने बताएका छन् । प्रतिनिधिसभाको बैठक छिटै सुचारु हुने उनको दाबी छ ।

बुधबार मन्त्रिपरिषद् बैठकका निर्णय सुनाएपछि सञ्चारकर्मीहरूको प्रश्नमा मन्त्री गुरुङले बुधबार वा बिहीबार (आज वा भोलि)सम्म बैठक सुचारु हुने बताएए ।

भिजिट भिसाको प्रकरणलाई लिएर प्रतिपक्षली दलहरूले गृहमन्त्री लेखकको राजीनामा माग गर्दै संसद् बैठक अवरुद्ध गर्दै आएका छन् । अख्तियारले एक कर्मचारीमाथि छानबिन सुरु गरेको भन्दै उनले कर्मचारीमाथि छानबिन सुरु गर्दा गृहमन्त्रीको राजीनामा नदिने उनले प्रष्ट पारे ।

मन्त्री गुरुङले एकजना कर्मचारीमाथि छानबिन हुने बित्तिकै मन्त्रीले राजीनामा दिँदै जाने हो भने सरकार चल्न नसक्ने जिकिर गरे ।

गृहमन्त्रीले राजीनामा नदिने बरु संसदीय छानबिन समिति कसरी बनाउने भन्नेमा सत्तापक्ष र प्रतिपक्षबीच छलफल जारी रहेको उनले बताए ।

सदनमा उठेका प्रश्नको जवाफ संसदनै गृहमन्त्रीले दिने र प्रतिपक्षले संसद् खोलेर सहयोग गर्ने, बजेट सम्बन्धी छलफलको प्रक्रिया अघि बढाउने काम गर्नुपर्नेमा उनको जोड छ ।

“सानोतिनो कुरा उठाएर अफ्ठ्यारो पार्ने कुराले राजनीति अघि बढ्दैन । सम्भवतः आज वा भोलिसम्म संसद् चल्छ,” उनले भने ।

भारतमा बढ्यो कोरोनाको संक्रमण, ६८ जनाको मृत्यु

काठमाडौँ- भारतमा कोभिड-१९ (कोरोना भाइरस) संक्रमण पुनः बढ्दै गएको छ। देशभर सक्रिय संक्रमितको संख्या बुधबार बिहानसम्म ६ हजार ८१५ पुगेको स्वास्थ्य तथा परिवार कल्याण मन्त्रालयलाई उधृत गर्दै भारतीय सञ्चारमाध्यम इन्डियन एक्सप्रेसले उल्लेख गरेको छ।
सक्रिय संक्रमितको संख्या सात हजार नजिक पुग्दै गर्दा जनवरीयता सात हजार ६४४ जना संक्रमणमुक्त भएका छन्। पछिल्लो २४ घण्टामा कोभिडसँग सम्बन्धित तीन जना व्यक्तिको मृत्यु भएको छ। यस वर्ष कोभिडका कारण मृत्यु हुनेको संख्या ६८ पुगेको मन्त्रालयको विवरणमा उल्लेख छ।

सक्रिय संक्रमितको संख्या अधिकांश राज्यहरूमा केही मात्रामा वृद्धि भए पनि केरला राज्य सबैभन्दा बढी प्रभावित देखिएको छ। बुधबार बिहान केरालामा सक्रिय संक्रमितको संख्या दुई हजार ५३ थियो। केन्द्र सरकारको कोभिड-१९ ड्यासबोर्डअनुसार गुजरात, पश्चिम बंगाल, दिल्ली र महाराष्ट्रमा पनि उल्लेखनीय रूपमा सक्रिय संक्रमितको संख्या देखिएको छ।

हालै देखिएको संक्रमणको बढोत्तरी नयाँ ओमिक्रोन भेरियन्टहरू जेएन १, एनबी १.८.१, एलएपी .७ र एक्सएफसीका कारण भएको चिकित्सकहरूले बताएका छन्। यी भेरियन्टहरू बढी सरुवा भए पनि लक्षणहरू सामान्य हुने खालका छन्। विश्व स्वास्थ्य संगठनले पनि यी भेरियन्टहरू चिन्ताजनक नभएको तर सतर्कता अपनाउनुपर्ने भनेको छ।

तीनकुने घटनामा गोली लागेकी रेविकालाई आठ लाख आर्थिक सहयोग

काठमाडौं । राजावादीहरुको आन्दोलनका क्रममा तीनकुने घटनामा गोली लागेर घाइते भएकी रेविका खत्रीलाई संयुक्त जनआन्दोलन समितिले सहयोग रकम हस्तान्तरण गरेको छ ।

संयुक्त जनआन्दोलन समितिका संयोजक नवराज सुवेदी, निर्देशक समितिका सदस्यहरु डा.प्रकाश चन्द्र लोहनी र हरिबहादुर बस्नेतले रमेस राज वास्तोलाको संयोजनमा पोर्चुगलको लिजवनबाट उपलब्ध सहयोग रकम बुधबार हस्तान्तरण गरेका हुन् ।

सुवेदी लगायतको टोलीले महाराजगंजस्थित शिक्षण अस्पताल पुगी आठ लाख उनन्चालीस हजार चार सय रूपैयाँ हस्तान्तरण गरेका हुन्। उक्त रकम पोर्चुगलमा बसोबास गर्ने नेपालीहरुले उपलब्ध गराएका थिए ।

तरलता बढेपछि आज बजारबाट ४० अर्ब झिक्दै राष्ट्र बैंक

काठमाडौ। बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुमा तरलता बढेपछि नेपाल राष्ट्र बैंकले आज बैंकिङ प्रणालीबाट ४० अर्ब रुपैयाँ झिक्न लागेको छ। पछिल्लो समय नियमित रुपमा आइतबार र बुधबार बजारबाट पैसा झिक्दै आएको राष्ट्र बैंकले आज पनि सोहि अनुसार पैसा झिक्न लागेको हो।

राष्ट्र बैंकले तरलता व्यवस्थापनको अल्पकालिन उपकरण निक्षेप संकलनमार्फत २१ दिनका लागि उक्त रकम झिक्न लागेको हो। अनलाइन बिडिङ सिस्टममार्फत आज मध्यान्ह ३ बजेबाट अनलाइन बिडिङमार्फत बोलकबोल गर्न सकिने राष्ट्र बैंकले जनाएको छ।

इच्छुक बैंक तथा वित्तीय संस्थाले घटीमा १० करोड रुपैयाँ र बढीमा ५ करोड रुपैयाँले भाग गर्दा निःशेष भाग जाने गरी कुल आह्वान रकमसम्मका लागि आवेदन दिन सक्नेछन्।

यसको साँवा तथा ब्याज भुक्तानी असार १८ गते हुनेछ। निक्षेप संकलनमा नेपाल राष्ट्र बैंकबाट इजाजत प्राप्त क,ख र ग वर्गका बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सहभागिता जनाउन सक्नेछन्।

अमेरिकामा आप्रवासन नीतिको विरोध

काठमाडौँ । अमेरिकी सरकारको विरोधमा अमेरिकाका १२ राज्यका २५ सहरमा विशाल प्रदर्शन भएको छ । सरकारको आप्रवासन नीतिको विरोधमा लस एन्जलसमा ५ दिनदेखि हिंसात्मक प्रदर्शन जारी रहेको छ ।
सो प्रदर्शनका कारण लस एन्जलसमा साँझ ६ बजेपछि कर्फ्यू लगाइएको छ। लस एन्जलसकी मेयर करेन बासले आपतकालीन घोषणा गरेकी छिन् ।
साथै मंगलबार राति ८ बजेदेखि बुधबार (स्थानीय समय) साँझ ६ बजेसम्म लस एन्जलस सहरका केही भागहरूमा कर्फ्यू लगाइएको थियो । सोमबार यो विरोध अमेरिकाका १२ राज्यका २५ सहरहरूमा फैलिएको थियो ।

अमेरिकाका सान फ्रान्सिस्को, डलास, अस्टिन, टेक्सास र न्यूयोर्क जस्ता सहरहरूमा शान्तिपूर्ण प्रदर्शनहरू भएका थिए । स्थिति नियन्त्रण गर्न ट्रम्पले मंगलबार चार हजार राष्ट्रिय गार्डसहित सात सय मरीन कमाण्डो लस एन्जलस पठाएका छन् ।

सोमबार–मंगलबार, लस एन्जलस प्रहरीले ११०० भन्दा बढी प्रदर्शनकारीहरूलाई पक्राउ गरेको छ ।

यसैबीच अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यदि लस एन्जलसमा हिंसा जारी रह्यो भने उनले सहरभरि विद्रोह ऐन लागू गर्न सक्ने चेतावनी दिएका छन् । यो कानूनले सरकारलाई हिंसा रोक्न सैन्य बल प्रयोग गर्न अनुमति दिन्छ ।

ट्रम्पले जुन १४ तारिख शनिबार वासिङ्टन डीसीमा आयोजना हुने सेना परेडको समयमा हुने विरोध प्रदर्शनको विरुद्धमा पनि चेतावनीसमेत दिएका छन् ।

उनले यदि कसैले विरोध गर्छ भने उसले सेनाको सामना गर्नुपर्ने चेतावनी दिएका हुन् । जुन १४ अमेरिकी सेनाको २५० औं वार्षिकोत्सव र ट्रम्पको ७९ औं जन्मदिन पनि हो ।

यस हिंसामा अहिलेसम्म दुई जनाको मृत्यु भइसकेको छ। अवैध आप्रवासीहरूलाई निष्कासन गर्ने निर्णयको विरुद्धमा यी हिंसात्मक प्रदर्शनहरू भइरहेका छन् । हाल लस एन्जलसमा हिंसा कम हुँदै गएको देखिन्छ ।

Pemba’s Journey Beyond the Peaks

DIRGHA RAJ UPADHYAY- COLORADO

In 1991, Pemba Sherpa flew from Nepal to the United States with only 200 dollars in his pockets. Along with him were two suitcases, a sleeping bag, and a handful of dreams.

Over the next three decades, his rise in business has been nothing short of astonishing, and his contributions to society truly admirable.

It doesn’t matter where a person is born. What truly matters is how meaningful they make their life. Success isn’t measured by how much wealth one accumulates, but by how many lives they transform. This is the important truth. Pemba Sherpa is one of those remarkable individuals.

In the remote village of Syangma, Solukhumbu, where the light of education was a distant dream,and the touch of development had never reached. Life there was simple and harsh, illuminated only by the dim light of oil lamps and accompanied by the quiet flow of mountain streams. Dreams were crushed within the confines of yak sheds. To be born and to die—that seemed to be the only destiny.

Across the Dudh Koshi River from Lukla lies the quiet village of Syangma, where Pemba Sherpa was born. Birthdays weren’t celebrated, and exact dates were rarely remembered. All Pemba knows is that he was born in 1971. He doesn’t know the date or the day. Life in the village was simple and limited. For him, dreams didn’t go far beyond the yak shed and the home. That small world was all he knew.

Pasang Sherpa and Chokpa had five children—four sons and a daughter. Pemba was the second among them. Pasang owned around 20 to 25 yaks, and the family survived on what they grew: potatoes, buckwheat, millet, and wheat.

There was no school in Syangma village. To get an education, one had to walk three hours to a yak pasture where a small school operated. Going to school depended more on the ability to make that journey than on knowing the alphabet—and Pemba could walk. So he began the six-hour round trip every day to attend school. But after completing grade four, he had to give up his studies.

Seeing the tourists who came to climb the Himalayas, he decided to try trekking. He started working as a porter—his first job was carrying a tourist’s load. He earned 60 rupees for carrying a 30-kilo load. It was the most money he had ever seen in his life.

Financial struggles and a lack of awareness about the importance of education marked his early life. In families with many sons, each child was a source of income. As he grew older and understood this, he followed the path of many before him—climbing mountains alongside tourists. He started as a porter, then became a guide, and eventually a mountaineer. For his family, the money he earned mattered more than the pride of summiting Everest. Understanding this, he too left his studies behind and chose the path of the mountains.

For the first time, he traveled to Kathmandu with tourists and then went to Pokhara. Tall buildings, electricity, smooth roads—things he had never seen before. Having never even seen a bicycle in his life, he was amazed by jeeps, cars, and buses. Spending time with tourists, he quickly began to speak broken English and started to understand foreign languages little by little.

While trekking, he became friends with an American tourist. That very friend sponsored him. He was 19 years old when he went to America in 1991. By then, he had already become a skilled guide and had started speaking English well.

The first city he trekked in America was San Francisco. He stayed there for four weeks before moving on to Colorado.

Then began his life of struggle. To survive, he washed cars, worked in a flower nursery, and did retail jobs. He knew no one there—no telephone, no internet, and certainly no network like Nepali communities have today.

He started washing dishes at a restaurant, but soon realized that life couldn’t go on like this forever. Determined to improve his future, he enrolled in English classes and began studying for a General Education Diploma (GED). Even while scrubbing dishes, he would read the notes he had pasted on the wall. At night, he studied alone in his room. He still remembers the nights when he studied until dawn—when the birds began to chirp, only then would he finally go to sleep.

He worked long hours, sometimes surviving on just bread and water. There were days he couldn’t even eat a full meal. He missed home deeply—there was no one to ask how he was doing, no one to understand his hunger or loneliness. He often thought of his mother’s cooking, the warmth of home. In those difficult moments, he’d wonder, “What’s the point of living like this? Maybe I should just go back home.” Emotionally drained and on the verge of giving up, he somehow found the strength to keep going. He gathered himself, steeled his resolve, and pushed forward. With unwavering dedication, he balanced both work and study. Slowly but surely, he completed his schooling.

Driven by a deep desire to continue his education, he enrolled at Metro State University, where he completed his bachelor’s degree. With his growing experience, he collaborated with some of Colorado’s leading trekking and tour companies. Eventually, he took a bold step forward and founded his own company—Sherpa Ascent International.

He began bringing American tourists to Nepal. In the very first year alone, Sherpa brought over two hundred American visitors to the country. And with each passing year, that number continued to grow. Driven by this success and a vision to reach even further, they expanded their operations to Tanzania as well. Before that, Sherpa had established his company in Kathmandu. Within a year, he would travel to Tanzania twice. He also took tourists to Africa, Pakistan, Bhutan, Thailand, and Nepal. European tourists also became connected with his company.

One day, on a Thai Airways flight bound for Kathmandu, 90 percent of the passengers were Pemba Sherpa’s clients. But soon, the Maoist conflict in Nepal began to intensify. American citizens started coming under threat. Pemba says, “Nepal’s tourism was devastated by the Maoist insurgency.” He was forced to shut down his Kathmandu office. Hundreds of employees were left unemployed.

Sixty percent of his business was based in Nepal. Four times a year, without fail, he would bring eager tourists to experience the beauty of his homeland. After landing in Kathmandu, he would personally guide them all the way to Solu. But then, everything changed. The flow of visitors slowed, then stopped—until there were none left at all. He never even imagined that such a situation would come to pass.
After the events of September 11, American tourists quickly declined due to safety concerns. After that, the tourism business was struck so hard that it never recovered.

Sometimes, one failure opens the door to many paths of success. As the tourism business continued to decline, he turned his attention to real estate. During that time, he invested in houses and land in many places. After a while, the value of houses and land skyrocketed. The price of a single house reached up to 10 million. Overnight, he became a millionaire. Today, he owns 12 homes in Boulder, Colorado—one of the most expensive places in the area.

In 2001, he launched Sherpa Adventure and Restaurant in Boulder. Its flavorful dishes soon made it the favorite spot for locals. In the evenings, the restaurant fills with a lively crowd eager to enjoy everything from authentic Sherpa cuisine to diverse international meals.

The restaurant provides jobs for 15 people. Across all the businesses run by Pemba, more than 40 Nepali employees are working.

He faced hardship in life and weathered many ups and downs in business. Yet, no matter how tough the circumstances, he never stopped dreaming. He never stopped working hard. Even the greatest creature to ever walk the Earth—the dinosaur—couldn’t stand tough times and vanished. But he kept standing strong.

He wanted to return and do business in Nepal. His dream was to start an air service with three or four airplanes. To prepare for this, he joined an aviation school and, in 2006, completed a commercial flight course at Journey Aviation School. But when Nepal’s political situation worsened, he became disheartened and gave up on that dream.

In 2008, he bought a four-seat aircraft (Piper Arrow). He pilots the plane himself and has even flown it all the way to Guatemala.

“This heart of mine is truly Nepali.”

No matter where he is, Pemba’s heart still belongs to Syangma. As a child, he would cross the wooden suspension bridge over the Dudh Koshi River, traveling back and forth between Syangma and Lukla. During the rainy season, the river would often sweep the bridge away, cutting off all passage until the waters receded. He lived through that hardship.

With the first $20,000 he earned in America, in 1996, he built a new suspension bridge over the Dudh Koshi—giving back to the place that shaped him.

When he heard that the earthquake had damaged his village, he couldn’t sit still. Carrying relief supplies and cash, he rushed from America to his birthplace. In their time of need, he stood beside them, saying, “This heart of mine is truly Nepali.” After the quake, he brought $70,000 worth of relief supplies to the village and distributed 11 million rupees in cash.

Some families received up to five lakh rupees in cash. He also supported the rebuilding of a school destroyed by the earthquake. Many Nepalis have earned money in America—but few hold such deep love for their country and birthplace. His heart aches when his nation suffers.

His mantra is simple: “May I have enough to eat and enough to share.” With this humble wish, he’s always ready to support those in need. Though far from home, his heart stays deeply connected to his country, full of love and generosity. That’s who he truly is.

His village, Syangma, once lived in darkness, relying on flickering oil lamps and candles. He invested $55,000 to build a hydropower project, bringing light that made the entire village shine.

He is on a mission to introduce the Sherpa community to the world. In his autobiography, titled “Bridging Worlds,” he reveals the deep connection between the Sherpas and the mountains, shedding light on their rich history. Among 2,200 books in America, his book was chosen as an outstanding work, winning both the Eric Hoffer Award and the Colorado Book Award. His upcoming edition is set to be published by the renowned Pegasus Publications in the UK.

The Story of Sherpa Chai Spreading Across America

अमेरिकामा ५० वटै राज्यमा फैलिएको शेर्पा चियाको कथाPemba often traveled by plane for his business. Onboard, Wall Street Journal was always provided, and he read it from cover to cover. On one trip, he came across the story of the owner of Starbucks—and he was deeply inspired. An idea sparked in his mind. He thought, “In Nepal, it’s a tradition to welcome guests with tea. Some foreigners have become millionaires selling tea—why can’t I do the same?”
He stepped into his restaurant’s kitchen and brewed some tea. Tasting it, he realized how much he loved tea—it was part of his daily life. Every morning started with a cup of tea made by his mother. That day, after experimenting with tea, he made a decision: “I will share the tea I drink with the whole world.”

He studied the tea market carefully. To start a tea business, he needed a license, and to get that, he had to study the subject in depth. So, he sent two Americans to study it. With determination, he named his brand—Sherpa Chai—and brought his dream to life.

He sent his first batch of tea to just two coffee shops. The response was great. Encouraged, he placed Sherpa Chai in more stores and received positive feedback from everywhere. His excitement grew with every cup shared.

In its first year, Sherpa Chai’s sales were modest. But in the second year, it made $67,000 in sales. Last year, Sherpa Tea’s business reached $2.7 million, and this year, it’s expected to surpass $4 million. Next year, Sherpa expects sales to reach $6 million, and with increased production, he believes the business will soon leap even higher. His goal is to grow Sherpa Tea’s annual sales to $50 million within a few years. Today, Sherpa Chai is worth $40 million—a remarkable journey from just a few million dollars.

Currently, Sherpa Chai produces 600 gallons of tea daily. Plans are already underway to triple this capacity to 1,800 gallons soon. What began with just one flavor now offers seven distinct flavors in the market.

Sherpa Chai is now sold in 515 Whole Foods stores across 50 states. It is also available in over 200 of Kroger’s 2,700 stores nationwide. In total, Sherpa Chai can be found in nearly 3,000 stores across the U.S. His goal for the coming year is to expand that reach to 10,000 stores.

A decade ago, Sherpa Chai production began in a simple pot at the Sherpa Restaurant in Boulder. Today, that humble beginning has grown into a full-scale production facility spread across 7,200 square feet in Louisville.

Dilli Koirala is the head of production at Sherpa Chai. He once worked at Pemba Sherpa’s trekking office in Nepal, and after it closed, he moved to the U.S. two decades ago. While working at the Sherpa Restaurant, Koirala left his job to study microbiology specifically for running Sherpa Chai. Today, he leads the production of Sherpa Chai with dedication.

Previously, three Nepalis had run Himalayan Dog Chew, a dog food company in the U.S.—once considered the largest Nepali-run business there. But now, tea has emerged as one of the fastest-growing products in the American market, and Sherpa Chai is making its mark in this booming industry.

Every month, he purchases $30,000 worth of Nepali tea leaves. Every two months, 200 sacks of tea leaves arrive in Louisville from Phidim. Nepali tea is more expensive than most others, but he insists on buying it. “I want it to be in Nepali hands,” he says—choosing quality and loyalty over cost.

His entire company’s net worth places him within the top 1% in America. In the U.S., a net worth of over $50 million ranks within this top 1%.

His progress is truly impressive. His success inspires not just Nepalis but everyone. Nepalis look up to him and dare to dream bigger. His journey teaches us all that where you’re born doesn’t define your destiny—what matters is relentless struggle and tireless hard work to achieve success.

He feels a deep sadness seeing how Nepalis remain caught in the web of community, caste, and class divisions. He believes that as long as people are held captive by these old mindsets, their hearts remain closed—they cannot truly learn, nor can they rise and progress. For him, breaking free from these chains is the first step toward hope and a brighter future.

सर्वोच्चको न्यायाधीशमा तीन जनाको नाम सिफारिस

काठमाडौं- सर्वोच्च अदालतको न्यायाधीशमा तीन जनाको नाम सिफारिस भएको छ ।

मंगलबार बसेको न्यायपरिषद्को बैठकले एकजना वरिष्ठ अधिवक्ता र दुईजना उच्च अदालतका मुख्य न्यायाधीशलाई सर्वोच्चको न्यायाधीशमा सिफारिस गरेको हो ।

न्यायपरिषद्ले वरिष्ठ अधिवक्ता मेघराज पोखरेल, उच्च अदालत जनकपुरका मुख्य न्यायाधीश श्रीकान्त पौडेल र उच्च अदालत दिपायलकी मुख्य न्यायाधीश शान्तिसिंह थापालाई सर्वोच्चको न्यायाधीशमा सिफारिस गरेको हो ।

स्कूलमा गोली हानाहानमा दशको मृत्यु, थुप्रै गम्भीर

भिएना । अस्ट्रियाको ग्राज सहरको एक स्कूलमा गोली चल्दा कम्तीमा दश जनाको मृत्यु भएको स्थानीय मिडियाले मङ्गलबार जनाएको छ ।

गोली हानाहानमा धेरै विद्यार्थी र शिक्षकहरू गम्भीर घाइते भएको स्थानीय मिडियाले प्रहरीलाई उद्धृत गर्दै जनाएका छन् । अपराधीले आत्महत्या गरेको अनुमान गरिएको रिपोर्ट समेत मिडियाले गरेका छन् ।

अस्ट्रियाको समाचारपत्र क्रोनेन जाइटुङका अनुसार मङ्गलबार बिहान दश बजे लेन्ड जिल्लाको स्कूलमा उक्त घटना भएको हो ।

घटना स्थलमा हेलिकप्टरसहित प्रहरी परिचालन गरिएको तथा विद्यालय खाली गरी थप खतरा हुनबाट रोक्ने प्रयास गरिरहेको स्थानीय प्रहरीले सामाजिक सञ्जाल एक्स मार्फत जनाएको छ ।

नागरिकता ऐन संशोधन गर्न बनेको विधेयक संसदीय समितिले पारित गर्‍यो

काठमाडौं । प्रतिनिधिसभा अन्तर्गतको राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिले नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयक पारित गरेको छ ।
सिंहदरबारमा मंगलबार बसेको समिति बैठकले सर्वसम्मत रुपमा नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयक पारित गरेको हो । सरकारले नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ लाई दोश्रो पटक संशोधन गर्न विधेयक ल्याएको थियो ।

समिति सभापति रामहरि खतिवडाले नेपाली नागरिकलाई नागरिकता बिहिन हुने अवस्था अन्त्यका लागि सरकारले ल्याएको उक्त विधेयक पारित भएको जानकारी दिए । सवै समिति सदस्यहरुको सहमतिमा सर्वसम्मत रुपले विधेयक पारित भएको उनले बताए ।

त्यसअघि बैठकमा गृहमन्त्री रमेश लेखकले वर्तमान सरकार गठन भएको ११ महिनामा नीतिगत, कानूनी र संरचनात्मक सुधार गर्ने क्रममा रहेको र त्यसमा नागरिकतासम्बन्धी विषय महत्वपूर्ण रहेको बताए ।

गैरआवासीय नेपालीले प्राप्त गर्ने नागरिकताका विषय संविधानमा नै उल्लेख भएकाले थप छलफल गर्न आवश्यक नरहेको उनले बताए ।

उनले गैर आवासीय नेपालीका बिषयमा छुट्टै विधेयक ल्याउन लागिएको धारणा राखे । गृहमन्त्री लेखकले आमाको नामबाट नागरिकता प्राप्त गर्ने संवैधानिक व्यवस्थालाई कार्यान्वयन गर्न विधेयकले थप सहजीकरण गर्ने उल्लेख गरे ।

बाबुको पहिचान नखुलेको अवस्थामा आमाले स्वघोषणा गरे नागरिकता दिने बिषय विधेयकमा मुख्य रुपमा समेटिएको उनले बताए ।

उनले नेपाली आमा र विदेशी बाबुबाट जन्मेका सन्तानले अन्य देशको नागरिकता नलिएको भए अङ्गीकृत नागरिकता प्राप्त गर्ने स्पष्ट पारे । नागरिकता वितरणका कानूनी जटिलता हटाउन भन्दै सरकारले प्रतिनिधि सभामा माघ १५ गते विधेयक दर्ता गरेको थियो ।

नागरिकले उचित मूल्यमा औषधि पाउने वातावरण तयार गर्छौंः मन्त्री पौडेल

काठमाडौं- औषधिको मूल्यमा सुझाव दिन गठित समितिले स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेललाई प्रतिवेदन बुझाएको छ।
मन्त्रालयमा मंगलबार आयोजित कार्यक्रममा संयोजक डा. पोषराज पाण्डेले मन्त्री पौडेललाई प्रतिवेदन हस्तान्तरण गरे।

मन्त्री पौडेलले लामो समयसम्म औषधिको मूल्य गहिरोसँग अध्ययन नभएको र कतिपय औषधिको मूल्य समयअनुसार बढी भएको हुन सक्ने देखिए पछि समायोजनका लागि समिति गठन गरिएको बताए ।

‘अहिलेको प्रतिवेदनमा नसमेटिएका विषयसमेत सुझाव संकलन गरेर कार्यान्वयनमा लगिनेछ,’ उनले भने,’यसले औषधिको गुणस्तर सुधार, व्यवस्थापन र सुशासन कायम गर्न मद्दत पुग्ने विश्वास छ ।’

मन्त्री पौडेलले नागरिकले उचित मुल्यमा प्राप्त गर्ने वातावरण बनाउन तयार पार्न क्रियाशील रहेको भन्दै प्रतिवेदनलाई पेसागत र व्यवसायिक विषय भए समेटेर कार्यान्वयनमा प्रक्रियागत ढंगले अघि बढ्ने बताए ।

‘हामीले स्वास्थ्यमा सुधार गर्न खोको क्षेत्र औषधि पनि हो,’ उनले भने,’मूल्यमा आधार नबन्दा समस्या छ । प्रविधिले धेरै कुरा सस्तो पनि बनाएकाले त्यस आधारमा समयसापेक्ष मूल्य निर्धारण महत्वपूर्ण हुन्छ ।’

मन्त्री पौडेलले महँगो मूल्यमा किन्नु परिरहेको छ भने त्यसलाई अन्त्य गर्न खोजिएको भन्दै मूल्यबारे उपभोक्तालाई सुसूचित बनाउने परिस्थिति निर्माण गर्न खोजिएको बताए ।

प्रतिवेदन बुझाउँदै संयोजक डा।पाण्डेले छिमेकको अवस्था हेरेर विज्ञ तथा सरोकारवालासँग परामर्शका आधारमा प्रतिवेदन तयार पारेको भन्दै मूल्य पारदर्शी र वैज्ञानिक होस् भन्नेमा जोड रहेको बताए ।

मन्त्रालयका सचिव डिल्लीराम शर्माले अध्ययन गरेर प्रतिवेदन कार्यान्वयनमा लैजाने बताए ।

विभिन्न विषय विज्ञ संलग्न समितिले मन्त्रालयलाई मूल्य समायोजनका लागि मूल्य हेर्ने एकाइ र निर्धारण समिति व्यवस्था गर्न सुझाव दिएको छ।

हरेक दुई वर्षमा मूल्य समायोजनका लागि समितिले सुझाव दिएको संयोजक डा. पाण्डेले बताए । यसैगरी क्षेत्रगत आधारमा औषधि मूल्य समायोजनका लागि समितिले सुझाव दिएको छ ।

हाल नियमन भइरहेको,अति आवश्यक, आयातित तथा नियमनको दायरामा नपरेकालाई वर्गीकरण गरेर मूल्य समायोजनका लागि समितिले सुझाव दिएको छ। यसैगरी जेनेरिक औषधी सम्बन्धमा समेत समितिले सुझाव दिएको छ।

मन्त्री पौडेलले आम उपभोक्ताले आवश्यकताभन्दा बढी औषधिको मूल्य तिर्नु नपर्ने गरी काम गर्ने घोषणा गरेका थिए। सोही आधारमा गठित समितिले प्रतिवेदन बुझाएको हो ।

आइसीसी क्रिकेट विश्वकप लिग-२: आज नेपाल र नेदरल्याण्ड्सबीच खेल हुँदै

काठमाडौं । आइसीसी क्रिकेट विश्वकप लिग-२ अन्तर्गत चौथो श्रृङ्खलाको अन्तिम खेल आज नेपालले नेदरल्यान्ड्ससँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछ । स्कटल्याण्डको डन्डीस्थित फोर्थहिल क्रिकेट मैदानमा नेपाली समय अनुसार आज अपरान्ह पौने ४ बजे खेल हुँदैछ ।
यस श्रृखलामा नेपालले चार अङ्क जोडेको छ । पहिलो खेलमा स्कटल्यान्डलाई एक विकेटले पराजित गरेको नेपालले दोस्रो खेलमा नेदरल्यान्ड्सलाई पाँच विकेटले पराजित गरेको थियो ।

तेस्रो खेलमा भने नेपाल स्कटल्यान्डसँग दुई रनले पराजित भएको थियो । हालसम्म नेपाल र नेदरल्यान्ड्सबीच भएको एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रियमा ६ खेल भएका छन् । जसमा नेपालले ३ खेलमा जीत हासिल गरेको छ भने ३ खेलमा नेदरल्यान्ड्सले जीत दर्ता गरेको छ ।

नेपाल टेलिकमको प्रवक्तामा रवीन्द्र मानन्धर

काठमाडौं । नेपाल टेलिकमको प्रवक्ताको जिम्मेवारी रवीन्द्र मानन्धरलाई दिइएको छ ।
कम्पनीले मंगलबार एक सूचना जारी गर्दै मानन्धरलाई प्रवक्तको जिम्मेवारी दिइएको जनाएको हो ।

यसअघि मानन्धर केन्द्रीय कार्यालय अन्तर्गत प्रमुख व्यावसायिक अधिकृत कार्यालयका प्रबन्धक थिए ।

एएफसी एसियन कप: लाओसविरुद्ध खेल्दै नेपाल

काठ्माण्डौँ- नेपाली फुटबल टोलीले एएफसी एसियन कप छनोटको दोस्रो खेलमा आज (मंगलबार) लाओससँग खेल्दैछ। मलेसियासँग २-० को हार बेहोरेको नेपाल लाओसविरुद्ध जित निकाल्दै कमब्याक गर्ने लक्ष्यसहित मैदानमा उत्रनेछ।
खेल न्यु लाओस नेशनल स्टेडियममा आज बेलुका पौने छ बजे सुरु हुँदैछ। नेपालले तयारीका लागि हङकङसँग गोलरहित बराबरी खेलेको थियो। यसअघि लाओसविरुद्ध ६ खेलमा अपराजित रहेको नेपाल फिफा वरीयतामा पनि १७५औं स्थानमा रहँदा लाओस १९०औं स्थानमा छ।

लाओसले भियतनामसँग ५-० को हार बेहोरे पनि बलिया टोलीसँग बराबरी खेलेको इतिहास छ। समूहमा भियतनाम र मलेसिया बलिया प्रतिद्वन्द्वी छन्। शीर्ष टोलीले २०२७ को एसियन कपमा स्थान बनाउनेछ।

आईसीसी लिग-२ : नेपाल र नेदरल्यान्डस्‌बीच आज अन्तिम भिडन्त

काठमाडौँ- स्कटल्यान्डमा जारी आईसीसी क्रिकेट विश्वकप लिग-२ अन्तर्गतको एकदिवसीय शृंखलाको अन्तिम खेलमा नेपालले आज नेदरल्यान्ड्सको सामना गर्दैछ। खेल नेपाली समयअनुसार अपराह्न ३:४५ बजे डुन्डीमा हुनेछ।
शृंखलाको पहिलो खेलमा नेपालले नेदरल्यान्ड्सलाई हराएको थियो। त्यसपछि स्कटल्यान्डसँगको पहिलो खेल जितेपनि दोस्रो खेलमा भने नेपाल कीर्तिमानी जित हासिल गर्न चुक्यो।

नेदरल्यान्ड्सले भने अहिलेसम्म यस शृंखलामा जित निकाल्न सकेको छैन। उसले नेपाल र स्कटल्यान्डसँग खेलेका दुबै खेलमा हार बेहोरेको छ।

लिग-२ अन्तर्गत नेपाल र नेदरल्यान्ड्सबीच यसअघि पनि प्रतिस्पर्धा भइसकेको छ। गतवर्ष फेब्रुअरीमा कीर्तिपुरमा भएको दुई खेलको शृंखलामा दुबै टोलीले एक-एक खेल जितेका थिए।

दुवै टिमबीच अहिलेसम्म ओडिआईमा ६ पटक प्रतिस्पर्धा हुँदा समान तीन–तीन खेल जितेका छन्। लिग-२ को वर्तमान अंकतालिकामा नेदरल्यान्ड्स २२ खेलमा २६ अंकसहित दोस्रो स्थानमा छ भने नेपालले १५ खेलमा १० अंक जोड्दै सातौं स्थानमा रहेको छ।

अलपत्र धनगढी विमानस्थल : अधिग्रहण न क्षतिपूर्तिको योजना, अन्योलमा स्थानीय

कैलाली — महाकाली सिँचाइ आयोजना विस्तार क्रममा कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटा नगरपालिका–७ झलारीबाट भागरथी बोहराको परिवार सात वर्षअघि विस्थापित भयो । टनकपुर, बनवासा हुँदै झलारी भएर आएको सिँचाइ नहरमा ५ कोठाको पक्की घरसहित १३ कठ्ठा जमिन गयो । ३ वर्षसम्म जेनतेन खरको घरमा गुजारा चलाएपछि ०७८ मा उनको परिवार गेटा (धनगढी) विमानस्थलनजिकै सर्‍यो । सरेकै वर्ष धनगढी विमानस्थल स्तरोन्नति हुने कुरा चल्यो ।

विमानस्थल विस्तारका लागि सरकारले २५८ बिघा जग्गा अधिग्रहण गर्ने योजना बनायो । विमानस्थलनजिकै घर बनाएकी उनी चार वर्षदेखि फेरि विस्थापित हुने चिन्तामा छिन् । भन्छिन्, ‘हामी जतिबेला पनि विस्थापित हुन सक्छौं । सरकारले बजेट दिए विस्तारको काम त अहिल्यै सुरु हुन सक्छ ।’

विमानस्थलबाट पाँच सय मिटरभन्दा केही पर रहेको उनको पाँचकोठे घर अधुरै छ । ‘घर बनाइहाल्यौं तर फिनिसिङ गरेका छैनौं । कहिले उठीबास लाग्छ, थाहा छैन,’ उनले भनिन् ।

यो पीडा भागरथी एक्लीको होइन । विमानस्थल आसपासमा अन्य बस्तीको अवस्था पनि उस्तै छ । चारकिल्ला क्षेत्रबाहिर रहेका स्थानीय बासिन्दा विस्थापनको त्रासमा छन् । यहीँ अन्योलले गाँस, बास, जीविकोपार्जन र शिक्षा–स्वास्थ्य जस्ता आधारभूत सेवामा प्रत्यक्ष असर परेको भन्दै स्थानीयले राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग सुदूरपश्चिम प्रदेश कार्यालयमा उजुरी दर्ता गरेका छन् । लालबहादुर महराको नेतृत्वमा जेठ १६ गते उजुरी दर्ता भएको हो । विगतमा दुई पटक मन्त्रीहरु आफै गेटा विमानस्थल पुगेर स्तरोन्नतिको घोषणा गर्दा प्रभावित बस्तीका बासिन्दासँग परामर्श नगरी एकतर्फी रुपमा प्रक्रिया अगाडि बढाइएको उनीहरुको आरोप छ ।

०७६ सालमा पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री योगेश भट्टराई र ०७८ मा मन्त्री प्रेमबहादुर आलेले विमानस्थल विस्तारको विषयमा सार्वजनिक अभिव्यक्ति दिएका थिए । त्यसपछि डीपीआर तयारी थालिएको भए पनि स्थानीयको जीविकोपार्जन, आवास, शिक्षा, स्वास्थ्य तथा जग्गा अधिग्रहणको विषयमा न स्पष्ट जानकारी दिइएको छ, न क्षतिपूर्तिको कुनै योजना सार्वजनिक गरिएको छ ।

राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगमा दर्ता गरिएको उजुरीमा मौलिक हक, संविधानको धारा २५ (सम्पत्तिको हक), धारा ३६ (खाद्यको हक), धारा ३७ (आवासको हक) र महिलासम्बन्धी धारा ३८ को ३ उल्लंघन गर्दै बस्तीमा मनोवैज्ञानिक त्रास सिर्जना गरिएको उल्लेख गरिएको छ । स्थानीयका अनुसार विमानस्थल वरपरको क्षेत्रलाई ‘जोखिमयुक्त’ भन्दै सेवा बन्द गर्ने, वित्तीय कारोबार रोकिने, जग्गा किनबेचमा समस्या आउने र सामाजिक सेवा प्रवाहमा अवरोध पुगेको छ । यहीँ समस्याका कारण आफुले जग्गा बेच्न र नयाँ संरचना बनाउन नसकेको एक स्थानीयले बताए । ‘हामी न जग्गा बेच्न सक्ने स्थितिमा छौं, न नयाँ संरचना बनाउन पाइरहेका छौं । विद्यालय, स्वास्थ्यचौकी, खानेपानी, बिजुलीजस्ता आधारभूत सेवामा अवरोध आएको छ,’ उनले भने ।

विमानस्थल वरपरको बस्तीलाई संकटग्रस्त क्षेत्रको रूपमा परिणत गरिएको भन्दै स्थानीयले मानवअधिकार आयोगमार्फत विमानस्थल कार्यालय, प्रमुख जिल्ला अधिकारी, गृह मन्त्रालय र अन्य निकायलाई आवश्यक निर्देशन दिन आग्रह गरेका छन् । साथै आयोगसँग स्थलगत निरीक्षण गरी प्रतिवेदन तयार पार्न र यस सम्बन्धमा आवश्यक सिफारिस गर्न पनि माग गरेका छन् ।

गेटा विमानस्थल बस्ती समन्वय समितिका संयोजक लोकराज भट्ट विमानस्थल आसपासको जमिन बैंकमा धितो राख्नसमेत नमिलेको गुनासो गर्छन् । ‘विमानस्थल नजिक हुँदा हामीलाई सुविधा हुन्छ भनेर खुसी थियौं । तर अहिले त्यहीँ विमानस्थलले हामीलाई चैनले सुत्न दिएको छैन । हाम्रा लगि सरकार अविभावकविहीन भयो,’ उनले भने, ‘यहाँको जमिन बैंकले धितो राख्न मान्दैन । आफ्नै जग्गाको राम्ररी उपयोग गर्न पाएका छैनौं ।’ भट्टले व्यक्तिगत खरिदबिक्रीको भन्दा सरकारले विमानस्थलका लागि जग्गा लिँदा कम मूल्यांकन हुने उनले बताए । यस विषयमा पटक–पटक सरोकारवाला निकायसँग कुरा राखे पनि गम्भीरतापूर्वक कसैले नलिएको उनको आरोप छ । उनका अनुसार विमानस्थल विस्तार अन्योलले धनगढी उपमहानगरपालिका–११ र १३ तथा गोदावरी नगरपालिका–५ का ४ सय ६० घरधुरी र करिब तीन हजार घडेरी प्रभावित भएका छन् ।

बजेट न निकास

०७८ पुस ११ गते तत्कालीन संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री प्रेमबहादुर आलेको अध्यक्षतामा बसेको नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको बैठकले एक अर्ब बजेट विनियोजनको निर्णय गर्‍यो । धनगढीलाई क्षेत्रीय विमानस्थलका रूपमा विकास गर्न २ सय ५० बिघा जमिन अधिग्रहण गरेर १ हजार ८ सय मिटरको धावनमार्गलाई बढाएर २ हजार ५ सय मिटर बनाउने भनिएको थियो ।

आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा प्राधिकरणले बनाएको गुरुयोजना मन्त्रिपरिषद्ले पास गरे पनि बजेट भने विनियोजन भएन । तत्कालीन पर्यटनमन्त्री आले अध्यक्ष रहेको प्राधिकरण बोर्डले ०७७ पुस ११ मा गुरुयोजना स्वीकृत गर्नेबाहेक अन्य थप काम अगाडि बढाउन सकेन । तीन वर्षअघि नै विमानस्थल विस्तारका लागि स्थानीयको जग्गा अधिग्रहण गर्न १५ देखि १६ अर्ब लाग्ने अनुमान गरिएको थियो । यसअघि एक अर्ब छुट्याएको भनिएको बजेटको पनि स्रोत सुनिश्चित नभएपछि जग्गा अधिग्रहणको काम अघि बढ्न नसकेको विमानस्थलकी सूचना अधिकारी विद्या साहले जानकारी दिइन् । आगामी आर्थिक वर्ष ०८२/८३ को बजेटमा पनि विमानस्थल विस्तारको योजना समेटिएको छैन ।

धनगढीलाई क्षेत्रीयस्तरको विमानस्थल बनाउन थप २ सय ५८.२५ बिघा जमिन आवश्यक पर्छ, तर अहिले यो योजना अलपत्र छ । ४५ मिटर चौडाइको २५ सय ५० मिटर लामो धावनमार्ग, अत्याधुनिक टर्मिनल भवन, पार्किङ एप्रोन, हृयांगर, हेलिप्याड, कार्गो भवन, फ्युल स्टेसन, फायर फाइटिङ स्टेसन र उद्धार, चक्रपथसहितका पूर्वाधार निर्माणको विषय गुरुयोजनामा छ ।

विस्तारको योजना अलपत्र परे पनि स्थानीय बासिन्दामा योजनाले परेको त्रास भने कम भएको छैन । उनीहरुको माग सरकारले जे निर्णय गरे पनि छिटो गर्नुपर्‍यो भन्ने छ । ‘हामीलाई यहाँबाट उठाउने भए सरकारले जग्गाको चलनचल्ती अनुसार मुआब्जा दिएर पठाइदिनुपर्‍यो । होइन भने त्रासरहित भएर बस्न पाउनु पर्‍यो । कहिलेसम्म हामी डराइडराइ बस्नु,’ एक स्थानीयले प्रश्न गरे ।

विमानस्थल विस्तार योजनाले स्थानीय बासिन्दामा परेको प्रभावबारे प्रमुख जिल्ला अधिकारी गोगनबहादुर हमालले यस विषयमा आफूलाई केही जानकारी नभएको बताए । यद्यपि स्थानीयले भने प्रमुख जिल्ला अधिकारीसँग पनि आफ्ना गुनासो राखिसकेको बताएका छन् ।

विमानस्थल प्रमुख गणेशबहादुर सिंह विमानस्थल स्तरोन्नतिका लागि कुनै प्रकिया अघि नबढेको बताउँछन् । ‘बजेट नै छैन, कसरी स्तरोन्नति गर्नु,’ उनले भने । ०७८ मा डीपीआर तयार पार्दा स्थानीयसँग परामर्श नगरिएको विषयमा भने त्यतिबेला आफू प्रमुख नरहेकाले जानकारी नभएको बताए ।

चारकिल्ला आसपासका स्थानीयको केही गुनासोप्रति पनि उनको असहमति छ । बैंकले जग्गा धितो राख्न नमान्ने स्थानीयको गुनासोमा प्राधिकरणले बैंकलाई जग्गा नराख्नू भनेर नरोकेको उनको भनाइ छ । विमानस्थलले लिने जग्गाको मूल्यांकन कम भएको कुरा स्वीकार्दै उनले भने, ‘सरकारी दररेट कम हुन्छ त्यसैले मूल्यांकन कम भएको हो । उहाँहरुले बजारमा चलेको मूल्य खोज्नुहुन्छ ।’ विमानस्थल संवेदनशील क्षेत्र भएकाले आसपासका बस्तीमा केही त्रास हुनु स्वाभाविक भएको उनको भनाइ छ ।

नेपालको जग्गा प्राप्ति ऐन २०३४ अनुसार सरकारले सार्वजनिक प्रयोजनका लागि मुआब्जा दिएर जग्गा अधिग्रहण गर्न सक्छ । मुआब्जा ऐनको दफा ३ को (क) नेपाल सरकारले मुआब्जा गर्ने सम्बन्धमा समय समयमा दिएको मार्ग दर्शन, र (ख) जग्गा प्राप्त गरेको कारणले सरोकारवाला व्यक्तिले आफ्नो बसोबास वा कारोबारको ठाउँबाट अन्यत्र सार्नु परे बेहोर्नुपरेको नोक्सानीका आधारमा निर्धारण गर्नुपर्ने व्यवस्था छ । ऐनको दफा १८ मा मुआब्जा पाउने ठहरिएका व्यक्तिले मुआब्जाप्रति चित्त नबुझे सूचना जारी भएको मितिले १५ दिनभित्र गृह मन्त्रालयमा उजुर गर्न सक्ने व्यवस्था छ ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको नीति तथा कार्यक्रम पारित

धनगढी । सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको नीति तथा कार्यक्रम सर्वसम्मतले पारित भएको छ । सोमबार बसेको प्रदेश सभा बैठकले प्रदेश सरकारको नीति तथा कार्यक्रमलाई सर्वसम्मतले पारित गरेको हो । जेठ १६ गते प्रदेश प्रमुख नजिर मियाँले प्रदेश सरकारको आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को नीति तथा कार्यक्रम प्रदेश सभामा प्रस्तुत गरेका थिए ।
सभामा तीन दिनसम्म छलफल गरेर नीति तथा कार्यक्रम पास गरिएको छ । नीति तथा कार्यक्रममा छलफलको क्रममा उठेको प्रश्नको जवाफ दिदै मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहले ९५ प्रतिशत प्रदेश सभा सदस्यले नीति तथा कार्यक्रममाथि सकारात्मक कोणबाट छलफल गरेको बताए । उनले नीति तथा कार्यक्रमलाई बजेटमार्फत सम्बोधन गर्ने उल्लेख गरे । छुटेको कुरालाई पनि बजेटमार्फत सम्बोधन गर्ने मुख्यमन्त्री शाहको भनाइ थियो । उनले सबैको सही सुझावलाई ग्रहण गरेर प्रदेश सरकार अगाडि बढाउने बताए ।

मुख्यमन्त्री शाहले राजधानी निर्माणमा ढिलाइ भइसकेको भन्दै अब राजधानी निर्माणको कुरालाई सदनमा छलफलको विषय बनाउनुपर्नेमा जोड दिए । शाहले भने, “राजधानीको सन्दर्भमा सङ्घीय सरकारलाई लिखित रूपमै आग्रह गरेका छौँ । वर्तमान प्रधानमन्त्रीले यसको विषयमा सकारात्मक कुरा राख्नुभएकाले म केही आशावादी छु ।” सोमबारको बैठकमा नीति तथा कार्यक्रममाथिको छलफलमा नेकपा (एमाले) का संसदीय दलको नेता राजेन्द्रसिंह रावलले समग्रमा खँदिलो नीति तथा कार्यक्रम आएको बताए ।

नेकपा (माओवादी केन्द्र) का रमेशसिंह धामीले कार्यक्रम महत्वाकाङ्क्षी रहेको भन्दै बजेट विनियोजन र कार्यान्वयनमा चुनौती हुने उल्लेख गरे । नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका संसदीय दलका नेता घनश्याम चौधरीले थारू आलु र अनदीको चामलको प्याकेजिङ र बजारीकरण गर्न सके प्रदेशको समृद्धिमा सहयोग पुग्ने बताए ।

जानकी कुँवरले गाउँघरमा बन्ने मदिरा र ग्रामीण क्षेत्रमा उत्पादन हुने महलाई ब्रान्डिङ गरेर अगाडि बढ्न सके फाइदा हुने बताए । चक्र मल्लले जनताको आवश्यकता र अपेक्षालाई ध्यानमा राखी नीति तथा कार्यक्रम आएको उल्लेख गरे । नेकपा (माओवादी केन्द्र) का ओमविक्रम भाट सरलले नीति तथा कार्यक्रम रङ्गीचङ्गी भए पनि त्यसमा समृद्ध बनाउने केही पनि नरहेको टिप्पणी गरे । नीति तथा कार्यक्रममा भिजन र मिसन नरहेको उनको जिकिर थियो ।

सफलताले पछ्याएका तीर्थ : जसले सपना पछ्याएनन्

दीर्घराज उपाध्याय ।

भनिन्छ, तिमी सपनालाई नपछ्याउ । मिहिनेत यस्तो गर, सपनाले तिमीलाई पछ्याओस । सपनालाई पछ्याउनेहरु त दुःखी मात्र हुन्छन्  ।  तिनको भर हुदैन्, कतिबेला टुट्छन् ।

हुन् पनि एक बारको जुनीमा किन एउटै सपनामा अल्झिने ? सपनाको बिकल्प नखोज्नेहरु । र, एउटै सपनालाई सर्वस्व ठान्नेहरु । जीवनभर दुःखी भईरहन्छन् । सपनाको बिकल्प खोज्नेहरु न त दुःखी हुन्छन् । न त निराश । खुशी पनि तिनै हुन्छन् । सफल पनि तिनै ।

तीर्थराज पाण्डेय, तिनै मध्ये एक हुन् । जसले जीवनलाई एउटै सपनाको बन्धकी बनाएनन् । उनले समय, परिस्थिति र आवश्यकता अनुसार सपना बद्ले । र, ती सपनाले जिन्दगी ।

बैतडी पाटनमा दफ्थरी पाण्डेयको परिवार थियो । त्यही परिवारमा २०३६ माघ १२ गते तीर्थ जन्मिए । लक्ष्मीदत्त पाण्डेय र सरस्वती पाण्डेयका तीन छोरा र एक छोरी थिईन । तीर्थ चार सन्तानमा माहिला थिए ।

उनका हजुरबुवा डोटी राज्यको दफ्थरमा काम गर्थे । मुद्दा मामिला हेर्ने थलोलाई त्यो समय दफ्थर भनिन्थ्यो । त्यही कारण उनको परिवार दफ्थरी कहलिएको थियो ।

डडेल्धुराको लोडाको स्थायी बसाई छोडेर उनका हजुरबुवा बैतडीको पाटन सरेका थिए । बुवा त्यही हुर्किए । उनी जन्मिए त्यही । पाटनको बसाई । डडेल्धुराको घरखेत । पाठ्यक्रममा एक पटक आउथ्यो, तारानाथ शर्माको घनघस्याको उकालो । उनको बाल्यवयमा भने घनघस्याको उकालो हरेक शुक्रवार आउथ्यो । स्कुल छुट्टि भयो कि घनघस्याको उकालो चढ्थे । साँझ घर पुग्थे । शनिवार बस्थे । आईतवार विहानै हानिन्थे, पाटन । यही थियो, उनको सप्ताहन्तको तालिका ।

गोठभरी गाईभैसी । बारीभरी सुन्तला । दुध र सुन्तला । धीत मर्ने गरी खायो । छुट्टी सकियो । फर्कियो, पाटन् । उही स्कुल । उनै साथीभाई ।

उनले कखरा पाटनमा सिके । २०५३ मा पाटनबाटै दिए, एसएलसी । श्रीकृष्ण माविबाट फलामे गेट पार गरे । खुट्टाले भुई छोड्यो । सपनाले उडान भ¥यो । अनि के थियो, पढ्न हानिए, काठमाण्डौं ।

काठमाण्डौंको रौनक । भीडभाड । अग्ला भवन । चिल्ला, चौडा सडक । केहीसमयमै काठमाण्डौंसंगको मोह भंग भयो । उनी काठमाण्डौं छोडेर पुगे, कञ्चनपुर । सिद्धनाथ विज्ञान क्याम्पसमा आईएस्सी पढ्न थाले । त्यही बेला डडेल्धुरामा सीएमए क्याम्पस खुल्यो । उनलाई सीएमए र डाक्टर उस्तै लाग्थ्यो । उनलाई पनि डाक्टर बन्न मन लाग्यो । उनी लागे, डडेल्धुरा । त्यहाँबाट सीएमएको पढाई सके । संगै  महेन्द्रनगरबाट आईएस्सी । सीएमएको पढाई सकेका के थिए, हातमा जागीरको नियुक्ति आयो । उनी डोटीबाट नियुक्ति लिएर खटिए, कञ्चनपुर । उनको कार्यक्षेत्र थियो, महाकाली अञ्चल अस्पताल । पहिलो महिनाको पारिश्रमिक ३५०० रुपैया पाए । उनको जिन्दगीको पहिलो कमाई थियो । र, जीवनमा पहिलो पटक यति धेरै रकम देखे । उनी दंग परे । ओहो ! कति धेरै पैसा ?

भनिन्छ, संगतले सोच बदलिन्छ । सोचले सपना । र, सपनाले जिन्दगी । उनको जीवन र जीवनका सपना संगतले बदलियो ।

अस्पतालमा उनीभन्दा सिनियर नर्स थिईन, सीता श्रेष्ठ । श्रेष्ठले भनिन्, ए भाई जिन्दगी सीएमएमै काट्छौ ? सीएमएले जिन्दगी त चल्दैन् ।

जो भन्दा ठूलो केही छैन ठानेका थिए, त्यो त केही रहेनछ । धेरै ठानेको तलव पनि केही होईन रहेछ । श्रेष्ठको त्यो बचन अमृत थियो । उनी सीएमएको भ्रमबाट मुक्त भए ।

नर्सले उनी भित्र जगाईदिएको कहिले नमिटने पढाईको भोक थियो । त्यो तलव र सीएमएको जागीर महेन्द्रनगरमै छोडे । र उनी पढ्न हानिए, काठमाण्डौं । स्वास्थ्य विषयमा स्नातक गरे । त्यसपछि जनसंख्यामा स्नातकोत्तर सके ।

आकाश र सागरभन्दा पनि अनन्त छ, सपना । अनन्त छ, उसको दायरा र आयतन । सपनाको कुनै निश्चित विन्दु हुदैन । उनी जुन सपना देखेर काठमाण्डौं पुगे । काठमाण्डौ बुझेपछि लाग्यो, जति बिकसित भूगोल, त्यति उन्नत सपना ।

ठाउँसंगै उनका सपना फेरिए । सोचेनन्, एकबारको जुनीमा कति बार सपना देख्नु ? एउटा सपना पुरा नभएपछि मान्छे बिचलित हुन्छ । उनी फरक थिए । उनले त सपना फेरिरहे ।

हो, उनले एकबारको जुनीमा बाटो र सपनाहरु बारबार फेरिरहे ।

उनी काठमाण्डौंमा उच्च ओहोदामा रहेका सुदूरपश्चिमका मान्छेहरुका अग्ला घर देख्थे । उनी मनमनै सोच्थे, यही पढाई र जागीरले त यो जुनीमा घरसम्पत्ती जोड्न सकिदैन ।

उनले उच्च ओहोदामा रहेका सुदूरपश्चिमका एक जनालाई सोधे, यति घरसम्पत्ती जोड्न कति समय लाग्छ । जवाफमा ती व्यक्तिले भने, विस्तारै हुन्छ । समय लाग्छ ।

उनी त्यसका लागि वर्षौ पर्खिन चाहदैनथे ।

उनीभित्र पढ्ने भोक नर्सले जगाईदिएकी थिईन । उनको त्यो भोक स्नातकोत्तर सकेर पनि मेटिएन । उनी २००३ मा पीएचडीका लागि दक्षिण कोरिया पुगे । उनले त्यहाँ देखे, अनुशासन । थाह पाए, त्यसको महत्व । र, सिके श्रमको सम्मान गर्न । प्रोफेसरले स्वीपरलाई झुकेर अभिवादन गरेको देख्दा उनी दंग पर्थे । उनले झुक्न सिके । जसका अगाडि राष्ट्रपति पनि झुकेर अभिवादन गर्छ । त्यो, प्रोफेसर रत्तिभर संकोच नमानी स्वीपरका अघि झुक्छ । कस्तो बिनम्रता ? झुकेर त कोही सानो नहुने रहेछ ? उनले बुझे, उमेर र पद होईन, श्रम ठूलो रहेछ ।

दुई वर्षपछि उनको मनमा कोरियाभन्दा बाहिर संसार र विकास हेर्न मन लाग्यो । उनलाई लाग्यो, जीवन खोज रहेछ लाग्यो ।

उनलाई जापान अत्यन्त विकसित लाग्थ्यो । गर्मी विदा भयो । उनी कल्चरल रिसर्चका लागि जापानको टोकियो युनिभर्सिटी गए । भाषाको कठिनाई भएपछि उनी चार महिनौ कोरिया फर्के ।

उनकी पत्नी गर्भवती भईन । नेपाली राहदानी बोकेर यात्रा गर्दा जहिले सास्ती खेप्नुपथ्र्यो । उनलाई यो कुराले सधै पिरोल्थ्यो । उनले सोच्थे, मेरो सन्तानले यस्तो राहदानी बोकोस । कही रोकटोक नहोस निर्वाध जान सकोस ।

त्यो त अमेरिकी नागरिक भए मात्र संभव थियो । अन्यत्र त्यो संभव नभएको भन्दै प्रोफसेरले पनि अमेरिका जान सुझाव दिए । उनले अमेरिका जाने निधो गरे । प्रोफेसरलाई ग्यारेण्टी पत्र लेखिदिन आग्रह गरे ।

उनी पढाईमा अब्बल थिए । सधै टप हुन्थे । प्रोफेसर उनीबाट प्रभावित थिए । प्रोफसरले उनको आग्रह स्वीकारे । र, उनी उत्कृष्ट विद्यार्थी भएको र फर्केर कोरिया आउने व्यहोराको पत्र लेखिदिए । उनले भीसा अप्लाई गरे । भीसा पाए । र, सेप्टेम्बर २००७ मा अमेरिका पुगे ।

पीएचडीको थेसिस बाँकी थियो । पढ्ने हुटहुटी उस्तै थियो । मेरिल्याण्डस्थित जोन होपकिन्स कलेज भर्ना भए । दुई हप्ता कक्षा लिए । पढाईको शुल्क जुटाउन सक्ने अवस्था भएन । गर्भवती पत्नीको रेखदेख र परिवारको खर्च जुटाउन काम गर्न थाले । पढाई छोडे । कम्युनिटी कलेजमा पढाउन थाले । एक्स्ट्रा अर्डिनरी भीसा अप्लाई गरे । तीन महिनामा वर्क परमिट आयो । त्यहीबेला उनको भेट ह्यारी भण्डारीसंग भयो । ह्यारी उनी भन्दा एक वर्ष पहिले अमेरिका आएका थिए ।

केही समयपछि साउथ ईण्डियनको सव वेको म्यानेजर भएर काम गरे । काम गरेर जीविका धान्न मुस्किल देखे । उनले त्यही सब वेको २५ प्रतिशत शेयर लिए । दिनरात मिहिनेत गरे । २०१५ मा चार लाख २५ हजार डलरमा सब वे किने । स्याण्डवीच खाएर बाँचेका अमेरिकनहरुका माझमा उनको सब वेले राम्रो व्यापार ग¥यो ।

उनले त्यसको चार वर्षपछि २.५ मिलियन डलरमा लिकर्स सप किने । व्यापार राम्रो हुदै गयो । तीन लाख डलरमा २०२३ मा क्लक यु चिकेनको फ्रेञ्चाईज लिए । अन्य लिकर्स शप र जापानिज रेष्टुरेण्टमा उनी साभेदार छन् ।  एमएचटी लगानी समूहमा लगानी गरे । जसको उनी मुख्य लगानीकर्ता हुन् ।

कुनै दिन कामको खोजीमा भौतारिएका उनले हाल ३२ जनालाई रोजगारी दिएका छन् । प्रोफेसनल सीपीए राखेका छन् ।

केही लाख डलर ऋण नपत्याउने उनी मिलियनको ऋण सहजै पाउने हैसियतमा पुगे । उनी पाँच तारे होटलमा शेयर लगानी गर्ने तयारीमा छन् ।

उनी मेरिल्याण्डमा पाटन खोज्छन् । र त, हेनरीमा मेघराज खोज्छन् । छोराको न्वारानको नाम मेघराज थियो । उनले स्कुलमा नाम दिए, हेनरी । उनीभित्र त्यो पाटनको तिर्थ अझै जीवित छ ।

लार्भा र पुतली झै छ, उनको सपनाको कथा । लार्भाबाट झुसिलकिरा । र, झुसिलकिराबाट पुतली । उनका सपनाको रुपान्तरण त्यसैगरी भयो । हुन खोजे एउटा, भए अर्कै । कहाँ डाक्टर बन्ने सपना ? कहाँ सब वे ? कहाँ मदिराको व्यापार ?

हिडेर मात्र गन्तव्य पुगिदैन् । बाटो सही हुनुपर्छ । र, कहिलेकाही बाटो सही भएपनि गन्तव्य फरक भईदिन्छ । उनको जीवनमा त्यही भयो । उनी हिडे एउटा बाटो । पुगे अन्तै । गन्तव्य एउटा थियो । पुगे अन्यत्रै ।

डाक्टर बन्न चाहन्थे । सीएमए पढे । पाटनमा हुर्किएको सपना पुरा गर्न कञ्चनपुर पुगे । त्यहाँ फेरिएको सपना पुरा गर्न काठमाण्डौं पुगे । काठमाण्डौंमा पुगेपछि त्यो सपना पनि फेरियो । र, काठमाण्डौको सडकमा देखेको सपना पुरा गर्न कोरिया पुगे । कोरियामा पुगेपछि काठमाण्डौंको सपना फेरियो । र, अमेरिका पुगे ।

त्यसअघि देखेका सबै सपना छोडेर उनले पछ्याए अमेरिकामा अर्कै सपना । सबै सपना पुरा भएपछि उनलाई पछ्याईरहेको छ, पाटनले । लार्भाबाट पुतली बन्न पो सहज छ । म लार्भामै फर्किन्छु भन्ने पुतलीको जिद्दी कहाँ पुरा भएको छ ? लार्भाको सपनादेखेर पुतली बन्नेहरु झै भयो उनको सपनाको रुपान्तरण ।

फर्केर जान मिल्ने भए उनलाई मन छ, बैतडी पाटनमै फर्किन । लोडाको सुन्तलाबारीमा हराउन मन छ । सुख सुबिधा सबै छ, अमेरिकामा । छैनन्, आग्र्यानिक जीवन, सम्बन्ध र सपनाहरु ।

उनले पाटनको घरलाइ आधुनिक बनाउन दिएका छैनन् । उस्तै गरी राखेका छन्, ३० वर्ष पहिले जस्तो थियो । दाईले त्यसलाई पक्की बनाउन खोजे । उनले भनिदिए, हुन्न । उनलाई त्यही पुरानो आँगन, कोठा र खटिया चाहिएको छ । त्यही खटियामा निदाउन मन छ । त्यही खटिया, जसमा उनले देखेका थिए, अमेरिकाको सपना । छोडेर आएका देउता त्यही छन् । उनलाई पाटन किन फर्किन मन नहोस, जसले संसार देखायो ।

अग्ला घर, चिल्ला गाडी, बैभवपूर्ण जिन्दगीको भोक । त्यही भोकले उनी पाटनबाट, काठमाण्डौं । काठमाण्डौंबाट कोरिया । कोरियाबाट अमेरिका पुगे । उनीसंग यतिबेला सबैथोक छ । घर, गाडी, व्यवसाय । तर उनीसंग अव त्यो भोक बाँकी छैन् । भो, पुग्यो । हावाभन्दा तिब्रगतिमा बहकिने ईच्छाहरु एक समयपछि टक्क अडिदा रहेछन् । उनी सबैभन्दा औधी माया गर्छन्, छोराछोरीलाई । ती भन्दा पनि माया गर्छन्, सहयात्री पार्वतीलाई । ती सबैलाई उनी राखेर सुनाउछन्, बृद्धावस्थामा बृन्दावनमा गएर कुटीमा बस्छु । ठट्टा गर्दै छोरी प्रतिमा भन्छिन्, अमेरिकामै बृन्दावन बनाईदिन्छु बाबा । किन अन्त जानुहुन्छ ।

जोगी हुने कसले पत्याउने ? श्रीमती र छोराछोरी उनको चाहना हावामा उडाईदिन्छन् । साँझपछि गोरु घर फर्किन हतारमा हुन्छ । उमेर छिप्पिदै गएपछि मान्छे आफ्नै थाँतथलोमा फर्किन चाहन्छ । उ फर्किन चाहन्छ, बाल्यकालमा । र, बाल्यकालका स्मृतिहरुमा । फर्काउने मिल्ने भए त मान्छे समयलाई त्यही अवस्थामा फर्कादिन्थ्यो । नसकेर पो । जसको खोजका लागि मान्छे जीवनभर भौतारियो । त्यो चिज प्राप्त भएपछि उ सबै भ्रमबाट मुक्त हुदो रहेछ । उनी पनि सबै भ्रमबाट मुक्त भएका बोधीसत्व झै लाग्छन् ।

जव मान्छे श्रीमतीलाई औंधी माया गर्छ । र, उसको अनुपस्थितिले बेचैन हुन्छ । तव सोच्नु की उ बुढो भयो । हुन् त उमेर भनेको संख्या मात्रै हो भन्नेहरु पनि छन् ।

उनले एउटा उपन्यास लेख्ने निधो गरे । उनले केही नसोची त्यसलाई नाम दिए, श्रीमती । प्रकाशनका क्रममा रहेको उनको उपन्यास पत्नीमा समर्पित छ । जसले भोक भनेन । पीडा भनेन । अभाव र कठिन घडीमा पनि जसले साथ छोडेन् । जसले निराश हुन दिएन । जसले संकटमा भन्यो, म छु नी । त्याग र समर्पणमा जसलाई कसैले उछिन्न सक्दैनन । कसको माया ९९ सय ? कसको सय ? जसले कहिले जोखेन । आफू रित्तिएर जसले स्नेह दिईरह्यो । पत्नीका बारेमा चर्चा गर्दै उनले भने, उसलाई मैले जीवनमा के दिए ? उनी घोत्लिए । अरुलाई उपन्यासको नाम मन परोस । नपरोस । उनलाई छु मतलव । उनले बालसुलभ जिज्ञासा राखे, उपन्यासको नाम कस्तो लाग्यो ? कुनै पुरस्कारको लोभ छैन् । यो उपन्यास पत्नीलाई दिएको जीवनकै अमूल्य उपहार हो ।

छेउमा चिया बनाईरहेकी श्रीमती चुपचाप उनको कुरा सुनिरहेकी थिईन । माया गर्छु भनेर हुदैन । माया त देखिनुपर्छ । उनी श्रीमती प्रतिको माया जताईरहेका थिए ।

विवाह एक संयोग 

उनी सीएमए पढेपछि जागीरे भए । उनले जागीरसंगै पहाडी जिल्लामा औषधी सप्लाई गर्ने उद्देश्यले महाकाली फर्मा खोले । फर्माकै कामको सिलिसिलामा नेपालगञ्ज पुगे । एक जना साथीले विवाहका लागि एक केटीको प्रस्ताव लिएर आए । ती केटी सीएमएको पढाई सकेर कोहलपुर मेडिकल कलेजमा काम गरिरहेकी थिईन् । उनले त्यही गएर ती केटी भेटे । पहिलो भेटमै उनले प्रस्ताव राखे, तिमी मसंग विहा गर्छौ ?

औषधी कम्पनीका लागि नर्स । आमाका लागि शाकाहारी बुहारी । परिवारका लागि ब्राह्मण कन्या । औषधी कम्पनीसंगै जीवन पनि चल्ने । बुवाआमा र परिवार पनि खुशी हुने । विवाहका लागि उनको निश्चित मापदण्ड थियो । यो मापदण्डमा ती केटी फिट थिईन ।

केटीले ग्रिन सिग्नल दिईन् । नाई भनिन्, हुन्छ पनि भनिन् । उनीहरुका बीचमा त्यहीदिनदेखि संवाद शुरु भयो । संवाद प्रेममा परिणत भयो । र, प्रेमले दुई वर्षपछि विवाहको रुप लियो । माओवादी द्वन्द्व चुलिदै थियो । केटीको घर बर्दियाको बग्नाहामा थियो । गाउँमा द्वन्द्वको प्रभाव थियो । दुवै परिवारका बीच  चिसापानीमा विवाह गर्ने सहमती भयो । जन्ती लिएर उनी चिसापानी पुगे । केटीपक्ष पनि त्यही आईपुगे । सन १९९९ मा त्यही कर्णाली किनारको जग्गेमा सातफेरा लगाए । पत्नी पार्वतीलाई लिएर केही वर्षपछि सात समुन्द्र पारी हिडे ।

मृत्युको मुखबाट जोगिएको त्यो पल

अमेरिकाको भीसा लागेपछि उनी दक्षिण कोरियाबाट बैतडीको पाटन पुगे । कुलदेवताको पूजा गरे । अमेरिकाका लागि विदावारी भएर बसमा चढे । साथमा थिए, उनकी पत्नी पार्वती र दाई पुष्पराज । पाटनबाट विहान ११ बजे हिडेको बस करीव २ः३० मा डडेल्धुरा सदरमुकाम नजिकै दुर्घटनामा प¥यो ।

उनी बेहोस भए । होसमा आउदा बस सल्लाको रुखमा अड्किएको थियो । उनको खुट्टा चलिरहेको थिएन ।  विस्तारै खुट्टा चल्यो । बसमा रुवावासी र चिच्याहट शुरु भयो । उनी पार्वती भनेर चिच्याए । एकछिनपछि बेहोस अवस्थामा भेटिएकी पत्नीलाई तानेर बाहिर ल्याए । त्यसपछि दाईलाई खोजे । बेहोस अवस्थाका दाई होसमा आएपछि झ्यालको शिशा फोडेर बाहिर आए ।

उनकी पत्नी पार्वती गर्भवती थिईन । साँघुरो सीटमा रहेकी उनकी पत्नीलाई बस्न असहज भईरहेको थियो । चालक छेउमा बोनटमा बसेका थिए, नेपाली सेना कार्यरत युवक । उनले ती युवकलाई आफ्नी पत्नीका लागि सीट छोडिदन आग्रह गरे । ती युवकले सहजै सीट छोडिदिए । दुर्घटनामा सबैभन्दा पहिले मृत्यु हुनेमा त्यही युवक थिए । सीट परिवर्तन गरेकै कारण उनकी पत्नी जोगिईन ।

नौ जनाको मृत्यु भएको त्यो बस दुर्घटना फिल्मको रिल झै उनको दिमागमा त्यो घट्ना फनफनी घुमिरहन्छ ।

साहित्यको अम्मल

एसएलसी पास गरेको केहीदिनपछि उनी घुम्न सदरमुकाम खंलगा गए । उनले त्यहाँ शहीद दशरथचन्दको अर्धकदको शालिक देखे । ५० वर्षअघि प्रजातन्त्रको परिकल्पना गर्ने मान्छे जन्मेको घर कस्तो होला ? उनमा कौतुहलता जाग्यो । उनी  दशरथ चन्दको घर हेर्न हिडे । ४५ मिनेटमा बस्कोट पुगे । उजाड र मक्किएको चन्दको घरमा घाँस उम्रिएको थियो । संरक्षणको पर्खाईमा रहेको चन्दको घरदेखेर उनी भाव विह्वल भए । जसले देशका लागि आफ्नो जीवनको बलिदानी दिए । त्यो शहिदको यस्तो उपेक्षा ? उनलाई पीडा भयो ।

अशान्त मन लिएर घर फर्किए । शहीदकी आमालाई सम्झेर खण्डकाव्य लेख्न थाले । डेढ महिनामा लेखीसके । र, नाम दिए, आमाको सपना ।

काठमाण्डौं पुगेपछि उनको भेट ई.भीम बहादुर चन्द भयो । चन्द शहीद परिवारका सदस्य थिए । उनी खण्ड काव्य प्रकाशन गर्ने व्यक्तिको खोजीमा थिए । चन्दले त्यसको जिम्मेवारी लिए । केही समयमै उनको पहिलो खण्डकाव्य प्रकाशित भयो ।

काठमाण्डौंमा एक कार्यक्रममा उनको बुक प्रधानमन्त्री शेर बहादुर देउवा, पूर्व प्रधानमन्त्री लोकेन्द्र बहादुर चन्द, शिक्षा मन्त्री दिलेन्द्र बडु, भक्त बलायरले संयुक्त रुपमा बिमोचन गरे ।

उनलाई शहिदको बारेमा काव्य लेखे वाफत प्रधानमन्त्री देउवाले तामपत्र दिए । त्यो कुरा समाचारमा आयो । त्यसपछि उनको चर्चा शुरु भयो । त्यही चर्चाले उनलाई साहित्य लेखनमा निरन्तरताका लागि हौसला दियो ।

त्यसपछि सविता खण्डकाव्य लेखे । जसमा जातीय भेदभाव गर्नुहुदैन भन्ने सन्देश दियो । कथित तल्लो जातकी सविता र उपल्लो जातका कृष्ण । सविता र कृष्णको प्रेम । उनीहरुबीचको सम्बन्ध । गभर्वती सविता । कृष्णका परिवारको अपमान । कृष्णको मृत्यु । र, सविताको आत्महत्या । खण्डकाव्य यीनै कुरा थिए ।

२००९ मा उनले चिरायु खण्डकाव्य लेखे । विदाईमा आमाले लगाउने अक्षता र त्योसंगै उनले दिने आशिर्वाद कति महत्व राख्छ ? पाटनबाट आमाले विदाई गर्दाको अक्षता सम्झिए । खस्नुअघि नै निधारको अक्षतालाई जतन गरी राखे  । उनीले अझैसम्म ती अक्षता संगालेर राखेका छन् । जवजव समस्यामा पर्छन्, ती अक्षता छुन्छन्, आमाको आशिर्वाद उनलाई अझै लागिरहेको छ । चिरायु हुनु । कहिल्यै बैरी नलागुन । सधै सुखी हुनु ।

उनले त्यही सम्झे । र, लेखे, चिरायु खण्डकाव्य । उनको त्यो तेस्र्रो कृति थियो । अमेरिकामा सम्पादन गरेको डायस्पोरामा देवकोटा पुस्तक उनको चौथो साहित्यिक कृति हो ।

अमेरिकामा उनको साहित्यप्रतिको मोह कम भएन । उनी अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज(अनेसास) संग जोडिए । उनी अनेसासको अवार्ड कमिटिको चेयर भए । तीन वर्षदेखि ३४ देशबाट बुक संकलन गरेर उनी उत्कृष्ट बुकका लेखकलाई अवार्ड दिने कार्यमा संलग्न छन् ।

साहित्यलाई प्रेम गर्छन् । र, त उनी स्वयसेवकका रुपमा अनेसासमा कार्यरत छन् । उनी साहित्यिक संस्थालाई मन खोलेर सहयोग गर्छन । उनले नेपाल र अमेरिकामा आयोजना हुने साहित्यिक गतिबिधि र थुप्रै पुरस्कारका लागि आर्थिक सहयोग गरेका छन् ।

मान्छेको उपचार साहित्यबाट मात्र संभव देख्छन्, उनी । मदिरा बेचुन वा स्याण्डबीच । त्यसबाट हुने कमाईले भन्दा सन्तुष्टि त साहित्यले नै दिन्छ । र त, उनी साहित्यबाट टाढा जानै सक्दैनन् ।
अमेरिकालाई उनी धाई आमा भन्न रुचाउछन् । नेपाललाई आमा । भन्छन्, आमाले दुध खुवाएको भए धाई आमा खोज्न अमेरिका आउनु पर्दैनथ्यो ।

उनी स्वयमसेवक रुपमा राज्य सरकारलाई सहयोग गर्दै आएका छन् । २००९ देखि राज्य सरकारले दिने सेवा, सुविधा, अवसरका बारेमा नेपाली समुदायलाई जानकारी दिने कार्यमा संलग्न छन् । त्योसंगै भाषाको समस्या झेलिरहेकाहरुलाई सहजीकरण गर्ने कम्युनिटी लियाजिन अफिसरका रुपमा समेत मेरिल्याण्ड राज्य सरकारका लागि काम गरिहेका छन् ।

स्वयमसेवा गरेवाफत उनले २०२३ मा राष्ट्रपति जो बाईडनबाट लाईफ टाईम एचिभमेण्ट अवार्डसंगै गोल्ड मेडल प्राप्त गरे । यो अवार्ड प्राप्त गर्ने थोरै नेपाली छन्, जसमध्ये मध्ये उनी एक हुन् । भाषा, साहित्य, समुदाय र सरकारका लागि स्वयमसेवा गरे वाफत यो अवार्ड प्रदान गर्ने गरिएको छ ।

उनी राज्य सभा सदस्य ह्यारी भण्डारीको चुनावी अभियान मुख्य अभियानकर्ता पनि हुन् । राज्य सरकार र जनताकाबीचका समन्वयकर्ता पनि । उनी सेवा, सुविधा र अवसरबाट बञ्चित अल्पसंख्यक समुदायका लागि मात्र पैरवी गर्दैनन्, सरकारका असल अभ्यास र नीतिहरुका बारेमा समेत आम नागरिकलाई जानकारी दिन्छन् । २०२२ देखि मेरिल्याण्डमा गौरा पर्व मनाउन थालियो । छरिएर रहेका सुदूरपश्चिमेलीहरुलाई जोड्ने र गौरा पर्व मनाउन थालिएको अभियानका अगुवाहरुमा उनी पनि एक   हुन् ।

उनी १७ हजार डलर बोकेर अमेरिका आएका थिए । साथमा थियो दुई व्याग किताव । आमाले कुटेको १० केजी पाटनको बासमती चामल । र, केही थान सपना । अनि केही बन्ने भोक । यतिबेला उनको नेटवर्थ पाँच मिलियन डलरभन्दा बढि छ । धनगढीमा एक बिगाहा जमीन जोडेका छन् ।  नेपालगञ्जको मूल सडकमा चार कठ्ठा घडेरी छ ।

पैसा साथमा नहुदा उनीभित्र पैसाको भोक थियो, अव त्यसको भोक छैन ।

अव भाग्नु छैन्, अवसर र सुविधाका पछाडि । उनी भन्छन्, सबै पुग्यो ।  पछ्याउनु छैन्, कुनै सपना । उनका दुईवटा धोको छन् । अधुरो पीएचडी पुरा गर्ने  । र, पुख्र्यौली थलो लोडा र जन्मथलो पाटनमा अत्याधुनिक पुस्तकालय स्थापना गर्ने ।

बृन्दावन गएर जोगी बन्ने सपना त छदैछ ।

१२ देशका नागरिक आजदेखि अमेरिका प्रवेश गर्न नपाउने

एजेन्सी : अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले १२ वटा देशका नागरिकमाथि लगाएको यात्रा प्रतिबन्ध आजदेखि लागू भएको छ । ट्रम्पले गएको हप्ता १२ वटा देशका नागरिकलाई अमेरिका प्रवेशमा पूर्ण रूपमा प्रतिबन्ध लगाउने आदेशमा हस्ताक्षर गर्नुभएको थियो ।

ट्रम्पले अफगानिस्तान, म्यानमार, चाड, कङ्गो गणराज्य, इक्वेटोरियल गिनी, इरिट्रिया, हैटी, इरान, लिबिया, सोमालिया, सुडान र यमनका नागरिकलाई यात्रा प्रतिबन्ध लगाउनुभएको छ । यस्तै बुरुन्डी, क्युबा, लाओस, सियरा लियोन, टोगो, तुर्कमेनिस्तान र भेनेजुएला गरी ७ वटा देशका नागरिकलाई पनि अमेरिका प्रवेशमा आंशिक रूपमा प्रतिबन्ध लगाइएको छ ।

राष्ट्रपति ट्रम्पले यो यात्रा प्रतिबन्धलाई राष्ट्रिय सुरक्षाको विषय भन्नुभएको छ । यो कदमले शरणार्थी मार्गहरूमा बाधा पुर्‍याउने र ट्रम्प प्रशासनले अवैध प्रवेशमाथिको कारबाहीलाई विस्तार गर्दै अध्यागमनलाई थप प्रतिबन्धित गर्ने अपेक्षा गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् ।

ट्रम्पको यात्रा प्रतिबन्धमा परेका इरान र अफगानिस्तानजस्ता धेरै देशको अमेरिकासँग शत्रुतापूर्ण सम्बन्ध छ भने हैटी र लिबियाजस्ता देशले गम्भीर सङ्कटको सामना गरिरहेका छन् ।

 

प्रतिनिधिसभा बैठक बुधबारसम्मका लागि सर्‍यो

काठमाडौं : विपक्षी दलहरूको अवरोधका कारण प्रतिनिधिसभा बैठक बुधबार दिउँसो १ बजेसम्मका लागि स्थगित गरिएको छ।

सोमबार बसेको बैठकमा पनि संसद् कार्यसूचीमा प्रवेश गर्न नसक्दा आधा घन्टाका लागि स्थगित गरिएको थियो। तर दलहरूबीच सहमति नजुटेपछि संसद् सचिवालयले सूचना टाँस्दै बैठक स्थगनको जानकारी गराएको हो।

विपक्षी दलहरूले भिजिट भिसा प्रकरणमा गृहमन्त्री रमेश लेखकको राजीनामा र उच्चस्तरीय छानबिन समिति गठनको माग गर्दै १३ जेठदेखि सदन अवरुद्ध गर्दै आएका छन्।

 

राष्ट्रियसभाबाट पानी जहाज विधेयक, २०८१ पारित

काठमाडौं– राष्ट्रियसभाबाट पानीजहाज (सञ्चालन तथा व्यवस्थापन) विधेयक, २०८१ पारित भएको छ। सभाको आजको बैठकमा भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री देवेन्द्र दाहालले राखेको उक्त विधेयक पारित गरियोस् भन्ने प्रस्ताव सर्वसम्मतिबाट पारित भएको हो ।

त्यसअघि बैठकले ‘विधायन व्यवस्थापन समितिको प्रतिवेदनसहित पानीजहाज (सञ्चालन तथा व्यवस्थापन) विधेयक, २०८१ माथि छलफल गरियोस्’ भन्ने प्रस्ताव सर्वसम्मतिले स्वीकृत गरेको थियो । उक्त प्रस्तावमाथिको छलफलमा सांसदहरू सुरेशकुमार आले मगर, रुक्मिणी कोइराला, तारामान स्वाँर, डा. बेदुराम भुसाल र विष्णुबहादुर विश्वकर्माले भाग लिएका थिए ।

सो प्रस्तावमाथिको छलफलमा उठेका प्रश्नको जवाफ दिँदै मन्त्री दाहालले प्रस्तुत विधेयकले आन्तरिक जलमार्गमा जलयान सञ्चालन गर्न मार्गप्रशस्त गर्ने तथा जलमार्गमार्फत नेपालको पहुँच समुद्रसम्म पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे। राष्ट्रियसभाको अर्को बैठक यही जेठ ३० गते शुक्रबार अपराह्न १ः१५ बजे बस्नेछ ।

देशको राजनीतिमा उतारचढाव देखियो : प्रचण्ड

काठमाडौँ- नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले आर्थिक समृद्धिका लागि अघिल्लो सरकारले अघि सारेका महत्त्वपूर्ण कार्यक्रम वर्तमान सरकार हटाएको आरोप लगाएका छन्।

काठमाडौँमा सोमबार आयोजित रिटर्नी सेन्टर नेपालको दोस्रो स्थापना दिवसमा प्रचण्डले अघिल्लो सरकारले सुरु गरेको रणनीतिक महत्त्वका कार्यक्रमलाई वर्तमान सरकारले हटाएको आरोप लगाएका हुन्।

‘समग्र आर्थिक विकास र समृद्धिका साथै पिडछिएका वर्ग लक्षित कार्यक्रम अहिलेको बजेटमा हटाइएको छ’, उनले भने। प्रचण्डले अहिले देशको राजनीतिमा उतारचढाव देखिएको पनि बताए।

उनले आफू संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको संविधान, समानुपातिकता र समावेशिताको संविधानमार्फत समाजवादउन्मुख हुने परिकल्पना गरिएकाले समाजवादको आधार निर्माणमा लागेको पनि बताए।

अध्यक्ष प्रचण्डले रिटर्नीहरुका तर्फबाट प्रतिनिधित्व हुने गरी केन्द्रीय समितिमा समावेश गरिने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।

राष्ट्रियसभाबाट भन्सार विधेयक स्वीकृत

काठमाडौँ । राष्ट्रियसभाबाट भन्सार विधेयक, २०८० स्वीकृत भएको छ । राष्ट्रियसभाको आजको बैठकले उक्त विधेयक सर्वसम्मतिबाट स्वीकृत गरेको हो ।

बैठकमा उपप्रधानमन्त्री एवं अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलले प्रतिनिधिसभाबाट सन्देशसहित प्राप्त ‘भन्सार विधेयक, २०८० माथि विचार गरियोस्’ भन्ने प्रस्ताव प्रस्तुत गरेका थिए ।
उक्त प्रतावमाथि सैद्धान्तिक छलफलमा उठेका प्रश्नको जवाफ दिँदै उपप्रधानमन्त्री पौडेलले प्रस्तुत विधेयकले भन्सार प्रशासन र राजस्व परिचालनमा रहेका समस्या समाधान गर्ने विश्वास व्यक्त गरे ।

“राजस्व चुहावट रोक्न, भन्सार प्रणालीलाई पारदर्शी र विश्वसनीय बनाउन, अन्तरराष्ट्रिय व्यापारलाई सहजीकरण गर्न विधेयकले योगदान दिनेछ”, उनले भने। सो प्रस्तावमाथिको छलफलमा सांसदहरु गोपीबहादुर सार्की अछामी, भगवती न्यौपाने, डा बेदुराम भुसाल, तुलसाकुमारी दाहाल, मायाप्रसाद शर्मा र गोपाल भट्टराईले भाग लिएका थिए ।

राष्ट्रियसभाका अध्यक्ष नारायणप्रसाद दाहालले उक्त विधेयकमाथि संशोधन राख्न चाहने सांसदले सभाअन्तर्गतको विधेयक शाखामा संशोधन दर्ता गर्न सक्ने बताए ।  त्यसअघि बैठकमा विधायन व्यवस्थापन समितिका सभापति तुलसाकुमारी दाहालले ‘संवैधानिक परिषद् ९काम, कर्तव्य, अधिकार र कार्यविधि० सम्बन्धी ९पहिलो संशोधन० विधेयक, २०७९ सम्बन्धी समितिको प्रतिवेदन पेस गरे । बैठकमा राष्ट्रियसभाका सचिव डा सुरेन्द्र अर्यालले ‘जलस्रोत विधेयक, २०८१’का सम्बन्धमा प्रतिनिधिसभाबाट प्राप्त सन्देश टेबुल गरे ।

बाजुराको बाम्का बजारका पीडितलाई क्षतिपूर्तिसहित पुनर्स्थापना गर्न सरकारसँग माग

काठमाडौँ । नेकपा (एकीकृत समाजवादी) की सांसद मदनकुमारी शाह (गरिमा) ले बाजुराको बाम्का बजारमा भएको आगलागी पीडितलाई पुनर्स्थापना गर्न सरकारसँग माग गरेकी छन् ।
सोमबार राष्ट्रिय सभा बैठकको शून्य समयमा बोल्दै सांसद शाहले बाम्का बजार आगलागीमा १३ पसल र २ वटा होटल पूर्णरुपमा नष्ट भएको जानकारी दिँदै पीडित व्यापारीलाई राहत र क्षतिपूर्तिसहित शीघ्र पुनर्स्थापनाको माग गरिन् ।

सांसद शाहले सरकारले बाजुरालाई एउटा दमकलसमेत दिन नसक्दा ठुलो क्षति भएको भन्दै घटनाको सम्पूर्ण जिम्मा सरकारले लिनुपर्ने समेत बताइन् ।

उनले अब्राहम लिङ्कनको भनाइलाई उद्धृत गर्दै हजार जना मूर्ख भएपनि देशलाई खासै असर नपर्ने तर एक नेता मूर्ख भए देश डुब्ने र जनताले दुःख पाउने बताइन् ।

राष्ट्रियसभामा माओवादीले माग्यो गृहमन्त्रीको राजीनामा

काठमाडौं । नेकपा (माओवादी केन्द्र) का राष्ट्रियसभा सदस्य सुरेश आलेमगरले गृहमन्त्री रमेश लेखकको राजीनामा माग गरेका छन्। आज सोमबार राष्ट्रियसभा बैठकलाई सम्बोधन गर्दै उनले राजीनामा दिएर लेखकले मार्गप्रशस्त गर्नुपर्ने बताएका हुन्।   भिजिट भिसा प्रकरणमा गृहमन्त्रीको संलग्नता रहेको दाबीसहित उनले गृहमन्त्रीले नैतिकता र इमान्दारितामा शंका नभए मार्गप्रशस्त गर्न आग्रह गरे।

उनले भने, ‘भिजिट भिसालाई हामीले छोड्न चाहन्थ्यौँ। तर, यो भिजिट भिसाले हामीलाई छोडेन। त्यसैले हामीले यसलाई पकडिरहेका छौँ।’

उनले अध्यागमन कार्यालयका प्रमुख तीर्थराज भट्टराईसहित अन्य व्यक्तिको छानबिनमा सहजताका लागि गृहमन्त्रीको राजीनामा माग गरिएको बताए।  उनले भिजिट भिसा प्रकरणमा मुछिएका कर्मचारी गृहमन्त्रीले नै पठाएका कर्मचारीहरू भएको भन्दै उनले राजीनामा दिनु उपयुक्त हुने बताए।

कोरोना संक्रमणको जोखिमलाई ध्यान दिएर पूर्वतयारी योजना कार्यान्वयनमा ल्याउन सरकारको ध्यानाकर्षण

काठमाडौँ । नेपाली कांग्रेसका सांसद कृष्णप्रसाद पौडेलले कोरोनाले भविष्यमा निम्त्याउन सक्ने खतरालाई ध्यानमा राखी पूर्वतयारी योजना र रणनीति कार्यान्वयनमा ल्याउन सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका छन् ।
सोमबार राष्ट्रियसभा बैठकको शून्य समयमा बोल्दै सांसद पौडेलले छिमेकी मुलुक भारतमा कोरोना भाइरसका सङ्क्रमितको सङ्ख्या तीव्र गतिमा बढिरहेको यथार्थलाई मध्यनजर गरी सीमावर्ती नाकाहरूमा स्वास्थ्य परीक्षण र निगरानी प्रभावकारी बनाउन माग गरे ।

उनले विगतका कमीकमजोरीबाट पाठ सिक्दै कोरोनाले भविष्यमा निम्त्याउन सक्ने खतरालाई ध्यानमा राखी रोकथामका पूर्वतयारी कार्यान्वयन ल्याउन सरकार र स्वास्थ्य मन्त्रालयलाई आग्रह गरे ।

उनले छिमेकी मुलुक भारतमा विगत नौ दिनमा तीन हजार चार सय २३ जना कोरोना सङ्क्रमित थपिएको र ५८ जनाको मृत्यु भइसकेकाले नेपालमा पूर्वतयारीमा ढिलाइ गर्न नहुने बताए ।

नेपालबाट रोजगारीका लागि भारत जाने र भारतबाट रोजगारीका लागि नेपाल आउने नागरिकको सीमा आवागमन सहज र सुरक्षित बनाउनुपर्नेमा सांसद पौडेलले जोड दिए ।

मालपोतले समेत नचिन्ने नागरिकताको के काम ?- गैरआवासीय नेपालीको गुनासो

काठमाडौं- गैरआवासीय नेपालीहरूले राज्यका निकायले चिन्ने नेपाली नागरिकता दिन माग गरेका छन् ।
सिंहदरबारमा सोमबार बसेको प्रतिनिधिसभा अन्तर्गतको राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समिति बैठकमा नेपाल नागरिकता ऐन,२०६३ लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयकमाथिको छलफलका क्रममा उनीहरूले गैरआवासीय नेपालीलाई दिएको नागरिकता नेपालकै निकायले मान्यता नदिएको गुनासो गरे ।

उनीहरूले अब राज्यका निकायले चिन्ने नेपाली नागरिकता दिन माग गरेका हुन् । गैरआवासीय नेपालीहरूलाई अहिले गैरआवासीय नागरिकता दिइएको छ । तर अंशबण्डा लगायतमा गैरआवासीय नागरिकतालाई मान्यता नदिएको उनीहरूको गुनासो छ ।

छलफलका क्रममा गैरआवासीय नेपाली संघका संस्थापक अध्यक्ष डा. उपेन्द्र महतोले नेपाली नागरिकसरहको अधिकार हुने गरि नागरिकतामा जोड दिए ।

उनले सांसद हुन चाहने व्यक्ति नेपालको नागरिकमात्रै हुनुपर्नेमा आफूहरू स्पष्ट रहेको भन्दै अन्य अधिकार प्रयोग गर्न पाउने गरि नागरिकता दिने व्यवस्था कानूनमा गर्नुपर्ने उल्लेख गरे ।

त्यस्तै गैरआवासीय नेपाली संघका पूर्व अध्यक्ष रविना थापाले मालपोतले समेत नचिन्ने गैरआवासीय नागरिकताले समस्या उत्पन्न भएकाले वंशको आधारमा नागरिकता लिएका नेपाली नागरिकतालाई निरन्तरता दिनुपर्ने सुझाव दिइन्

त्यस्तै ब्रिटिस गोर्खा सैनिकहरूले पनि नागरिकतामा विभेद भएकाले अब कानून बनाउँदा त्यसमा ध्यान दिनुपर्ने उल्लेख गरेका थिए ।

समिति सभापति रामहरि खतिवडाले गैरआवासीय नेपालीका लागि प्रदान गरिने नागरिकताका सम्बन्धमा सरकारले स्पष्ट धारणा ल्याउने बताए । अब त्यसलाई विधेयकमा समावेश गरिने प्रतिवद्धता पनि उनले जनाए ।

मार्गप्रशस्त गरेर छानबिनमा सहयोग गर्न गृहमन्त्रीलाई माओवादीको सुझाव

काठमाडौं– प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)ले भिजिट भिसा प्रकरणको निष्पक्ष छानबिनका लागि मार्गप्रशस्त गर्न गृहमन्त्री रमेश लेखकलाई सुझाव दिएको छ ।
राष्ट्रियसभाको आजको बैठकको आकस्मिक समयमा माओवादी केन्द्रका सांसद सुरेश आले मगरले गृहमन्त्री पदमा बहाल रहुन्जेल मातहतको निकायले निष्पक्ष छानबिन गर्न नसक्ने जिकिर गरे।

‘गृहमन्त्रीले बदमासी गर्नुभएको छैन भन्ने हाम्रो पनि विश्वास हो, तर व्यवहार र तथ्यले त्यसको पुष्टि गर्दैन, गृहमन्त्रीले आफू नैतिकवान् र इमानदार रहेको प्रमाणित गर्न पनि मार्ग प्रशस्त गर्नुपर्छ । छानबिनका लागि तयार हुनुपर्छ’, सांसद आले मगरले भने।

उनले विगतमा पनि विभिन्न प्रकरणमा मुछिएका कर्मचारीलाई विमानस्थल अध्यागमनजस्तो महत्त्वपूर्ण जिम्मेवारी किन दिइयो भनी प्रश्न गरे ।

खोज्नुहोस