अस्ट्रेलियाको पहिलो रकेट १४ सेकेन्डमै दुर्घटनाग्रस्त

एजेन्सी । देशको माटोबाट कक्षमा पुग्ने प्रयासमा अस्ट्रेलियामा निर्मित पहिलो रकेट बुधबार १४ सेकेन्डको उडानपछि दुर्घटनाग्रस्त भएको छ।  गिलमोर स्पेस टेक्नोलोजीले प्रक्षेपण गरेको एरिस रकेट देशबाट उडान भर्ने पहिलो अस्ट्रेलियामा डिजाइन र निर्माण गरिएको परिक्रमा प्रक्षेपण यान थियो र साना उपग्रहलाई कक्षमा लैजान डिजाइन गरिएको थियो।  यसले बुधबार बिहान स्थानीय समयमा क्विन्सल्यान्ड राज्यको उत्तरी भागमा रहेको सानो सहर बोवेन नजिकको स्पेसपोर्टबाट परीक्षण उडानमा प्रक्षेपण गरेको थियो।

अस्ट्रेलियाली समाचार आउटलेटले प्रकाशित गरेको भिडियोमा २३ मिटर (७५ फिट) रकेट प्रक्षेपण टावर छोडेको देखिन्छ र दृष्टिबाट बाहिर खस्नुअघि हावामा उडिरहेको देखिन्छ। घटनास्थलमाथि धुवाँको लहर उठेको थियो।

हताहतको कुनै खबर आएको छैन।  कम्पनीले फेसबुकमा पोस्ट गरेको वक्तव्यमा प्रक्षेपणलाई सफलताको रूपमा स्वागत गरेको छ। एक प्रवक्ताका अनुसार सबै चार हाइब्रिड–चालित इन्जिन प्रज्वलित भए र पहिलो उडानमा २३ सेकेन्ड इन्जिन बलेको समय र १४ सेकेन्डको उडान समावेश थियो।

गिलमोर स्पेस टेक्नोलोजीले मे र यस महिनाको सुरुमा रकेटको अघिल्लो प्रक्षेपणको योजना बनाएको थियो, तर प्राविधिक समस्या र खराब मौसमले ती कार्य रद्द गरेको थियो।   सिइओ एडम गिलमोरले एक विज्ञप्तिमा रकेट लन्चप्याडबाट निस्किएकोमा खुसी भएको बताए।   ‘निस्सन्देह म धेरै उडान समय चाहन्थें तर यसबाट खुसी छु,’ उनले लिङ्कडइनमा लेखे। गिलमोरले फेब्रुअरीमा एक निजी रकेट कम्पनीले आफ्नो पहिलो प्रयासमा सफलतापूर्वक कक्षमा प्रक्षेपण गर्नु ‘लगभग नसुनिएको’ कुरा थियो।

रकेटले जमिन छोडेमा प्रक्षेपणलाई सफल मान्ने कम्पनीले पहिले नै बताएको थियो। ‘प्रक्षेपण स्थलको पूर्वाधार ‘अक्षुण्ण रह्यो’,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ।   स्थानीय ह्विटसन्डे क्षेत्रीय काउन्सिलका मेयर राई कोलिन्सले यान कक्षमा नपुगे पनि पूरा भएको प्रक्षेपण ‘ठूलो उपलब्धि’ थियो भने।   ‘यो हाम्रो क्षेत्रमा भविष्यको व्यावसायिक अन्तरिक्ष उद्योगको विशाल छलाङतर्फको महत्त्वपूर्ण पहिलो कदम हो,’ उनले फेसबुकमा लेखे।

गिलमोर स्पेस टेक्नोलोजीसँग निजी कोषकर्ता छन् र यस महिना एरिस रकेटको विकासका लागि देशको सङ्घीय सरकारबाट ५० लाख अस्ट्रेलियन डलर (३२ लाख अमेरिकी डलर) अनुदान प्राप्त भएको थियो। यसले अस्ट्रेलियामा नयाँ अन्तरिक्ष प्रविधिको विकास र व्यावसायीकरणलाई अगाडि बढाउन सन् २०२३ मा सरकारसँग फर्मको पाँच करोड २० लाख अस्ट्रेलियन डलर अनुदान सम्झौतालाई पछ्याएको थियो।

एरोस्पेस समाचार प्लेटफर्म नासास्पेसफ्लाइटका अनुसार यो देश सयौं उप–कक्षीय वाहन प्रक्षेपणको स्थल भएको छ तर अस्ट्रेलियाबाट कक्षमा दुईवटा मात्र सफल प्रक्षेपण भएको छ। पहिलो एरिस परीक्षण उडान ५० वर्षभन्दा बढी समयमा अस्ट्रेलियाबाट पहिलो कक्षीय प्रक्षेपण प्रयास थियो। एपी